ملبوس او با زوج است، واعيان مصالح عنها از جملهء فوائد حاصله براى او است در سال وقوع عقد نكاح، آيا خمس تعلق مىگيرد به اعيان مصالح عنها كه عبارت از عمارت و باغ و ملك و مواشى موجوده بوده باشد يا خير؟ جواب هر دو مسأله را به طور كافى وواضح مرقوم فرمائيد. (ادام الله ظلكم) جواب: بسم الله الرحمن الرحيم.
تمام اعيان مصالح عنها مال زوجه است. و دخلى به صداق ندارد تا به طلاق قبل الدخول، نصف آن برگردد به زوج:
اولا به جهت اين كه ظاهر عبارت اين است كه مال المصالحه سه تومان بر ذمه زوجه بوده، نه سه تومان از صداق، غاية الامر اين كه سه تومان از صداق را به عوض آن محسوب داشته، نه اين كه سه تومان از صداق نفس مال المصالحه بوده باشد.
و ثانيا بر فرض اين كه سه تومان از صداق نفس مال المصالحه باشد، محمول بر حصه خودش است، و نصف زوج از بقيه ما في الذمه اش ساقط مىشود.
و ثالثا بر تقديرى كه مال المصالحه، سه تومان مشاع باشد، تصرف زوجه صحيح و لازم است. غاية الامر بايد عوض نصف آنچه تصرف كرده است، بدهد، با نصف باقى مانده در صورت طلاق قبل الدخول، در اين بر تقديرى كه اعيان مصالح عنها مثل نماء مهر باشد، نماء حاصل بعد از مهر كردن، مال زوجه است و تنصيف نمىشود.
پس على اى حال، آن اعيان مال زوجه است و به طلاق قبل الدخول، تنصيف نمىشود.
بلى اينها در صورتى است كه آن پولى كه جزء مصالح عنها است، از جنس سه تومان نباشد، به اين كه سه تومان نقره و آن پول طلا، يا بر كسى به او اگر از يك جنس باشد، كمتر از سه تومان باشد. و الا از جهت حصول ربا مشكل مىشود.
و اما مسأله دويم، پس زوجه بايد خمس آن اعيان را بدهد. چون مناط، حصول فائده است، نه اكتساب. (والله العالم) سؤال 369: در ضمن مصالحه كه به اولادش ملكى را منتقل نموده به مصالحه محاباتيه، شرطى نموده كه بعد از فوت، آن اولاد عمل نمايند در مدت مزبوره معينه، ولى مىخواهد