چه مقدار خمس را خودش مىتواند به سادات مستحق بدهد؟
جواب: هر گاه آن مطالبات در سر سال ممكن الوصول باشد، بايد خمس آن را بدهد. و اگر ممكن الوصول نباشد، جايز است تأخير تا زمان امكان وصول. و وجهى كه در اثناء سال به سادات مىدهد، اگر بعد از حصول ربح باشد، مىتواند از بابت خمس حساب كند، هر چند سر سال نشده باشد. و اگر قبل از حصول ربح باشد، از بابت قرض بدهد و بعد حساب كند.
و خمس دو قسمت مىشود: در يك قسمت، اختيار با خود شخص است كه برساند به سادات فقير، و نصف ديگر، اختيار آن با مجتهد جامع شرايط است. و اگر تمام خمس را به مجتهد جامع شرايط بدهد كه برساند احوط است. چون به مواقع آن اعرف است.
سؤال 440: زيدى، مبلغ دو هزار تومان در مملكت اسلام مقروض است. بعد از چند سال در يكى از بلاد خارجه فرضا يك هزار تومان به كسب جمع آورى نموده، و ظن غالب دارد كه اگر يكى يا دو سال ديگر توقف كند، هزار يا دو هزار تومان ديگر عايدش مىشود و قرضش ادا مىشود. در اين صورت توقف در بلاد خارجه چطور است؟ چه علم يقين دارد كه اگر از معامله كه در مملكت خارجه داشته، دست بكشد برود در مملكت ايران، عشر آن مبلغ هم عايدش نمىشود.
جواب: هر گاه طلبكار راضى باشد، توقف كردن جايز است. و الا جايز نيست اگر چه مبادرت، مستلزم فوت منفعت باشد. بلى، هر گاه مبادرت مستلزم ضرر باشد، چنانچه سابقا ذكر شد، جايز است وقف كردن و تأخير انداختن اداء.
سؤال 441: زيدى دو هزار تومان [برات] به طلبكار خود مىدهد 1. شخص طلبكار هم