بعض اولاد صغارش بوده باشد. و هم چنين وصيت نمود ملك معينى را بابت ثلث وقف ائمه هدى عليه السلام، وجهت وقف سر مزار و عيدين بوده باشد. و چون موصى برحمة الله و اصل شد، بعضى ظلمه، از املاك و مملكات موصى را ظلما غصب نمودند. و از اين جهت ثلث موصى، كافى و وافى تمام وصايا نشد و باقى نماند از ثلث، مگر ملكى كه معين نمود وقف كنند براى صغار و وقف امام عليه السلام و عترت آن. تكليف وصى در صورت مفروضه چيست؟ آيا بايد ملك معينى به جهت بعض صغار خود وملك معينى به جهت وقف مقدم بدارد بر باقى وصايا، و يا به عكس عمل نمايد. يعنى ساير وصايا را مقدم اين بدارد، و يا توزيع نمايد، و يا تكليف ديگر است؟ حكم الله را بيان فرمائيد.
بسم الله الرحمن الرحيم جواب: هر گاه شخص وصيت كند به وصاياى متعدده كه بعض آنها واجب و بعض آنها مستحب باشد، وصاياى واجبه مقدم است بر مستحبه، هر گاه ثلث وفا نكند. پس در صورت مفروضه، خمس و زكات و حج و مظالم، بلكه صوم وصلاة نيز مقدم است بر ساير وصايا، بايد آنچه از ثلث باقى ماند صرف شود در آنها، به تقديم مالى بر بدنى عند عدم الوفاء.
اين در صورتى است كه معلوم نشود كه وصيت به مذكورات من باب احتياط مستحبى بوده، و الا حال آنها حال ساير وصاياى مستحبه است. و بنابر اين حكم در صورت سؤال اين است كه هر گاه بعد از موت موصى، تركه و املاك دست ورثه و به قبض ايشان و وصى رسيده و غاصب غصب نمود، املاكى كه به جهت صغار خود به جهت وقف معين كرده است، بايد در آنها صرف شود و مقدم است بر ساير وصايا. چون بر اين تقدير، ثلث وافى بوده و وصايا نفوذ يافته است و غاصب، حصه وصاياى سابقه را برده است.
و اما هر گاه پيش از موت موصى و يا بعد از موت او قبل از قبض ورثه و وصى و تسلط آنها بر تركه، غاصب [غصب] كرده باشد، در اين صورت وصاياى سابقه مقدم است الاول فالاول. چون بر اين تقدير، ثلث وافى نبوده است به همهء وصايا، پس وصيتين اخيرتين محل نداشت و نفوذ نيافته (والله العالم).
سؤال 676: حجة الاسلاما! آية الله في الاناما! أدام الله تأييداتكم السامية: مرحومه