سؤال 519: زيدى زنى گرفته بود و زنش خانه داشت وزيد تعميراتى در خانه زنش كرد بى اجازه زنش، والحال زيد زن ديگر گرفته و مخارج به زن اول نمىدهد. و چند سال زيد در آن خانه نشسته والان زيد مطالبه مخارج تعميرات خانه كرده و مىگويد: اين چند سالى كه در اين خانه نشسته ام از بابت منفعت پول بوده نه از اصل پول.
آيا زيد حق مطالبه تعميرات اين خانه را با وجود اين كه مدتى در اين خانه نشسته دارد يا نه؟ مستدعيم آنچه حكم الله است در صدر مرقوم فرمائيد تا لدى الحاجة حجت باشد.
جواب: هر گاه تعميرات به رضاى زوجه بوده و قصد تبرع هم نداشته، مستحق عوض آنها است. و لكن اجرت المثل مدتى را كه در خانه نشسته بايد بدهد هر گاه زوجه متبرعه نبوده است. و نمى تواند مطالبه منفعت پول خود بكند. پس او مستحق عوض تعميرات است و زوجه مستحق اجرت المثل (والله العالم).
سؤال 520: ملك را اجاره مىكند تا دو سال شمسى، بفرمائيد سال شمسى شرعيت دارد يا خير؟
جواب: بلى، تعيين مدت اجاره يا بيع نسيه به سال شمسى مانعى ندارد.
سؤال 521: شخصى مزرعه را به صيغه اجاره قبول نمود كه زراعت نمايد از عمرو، يا حقا بران از روداب [حق آب از روداب ظ]. در صورت قطع آب در بعض مدت يا نقصان آن، خيار فسخ از براى مستأجر مىباشد، يا اجاره منفسخ مىشود، يا تفصيل است؟ و اسقاط خيارات شده باشد يا نشده باشد فرق مىكند يا نه؟
عرض ديگر آن كه هر گاه به صيغه مصالحه منافع مزرعه را منتقل نموده باشد، او هم مثل اجاره است در كمى يا قطع آب، يا اجاره و مصالحه فرق دارند؟ و در صورت خيار، بعد از فسخ آنچه گذشته است اجرت المثل به مستأجر بدهد يا اجرت المسمى؟
جواب: بسم الله الرحمن الرحيم هر گاه حق آب را بعنوان شرط اخذ كرده باشند، اجاره منفسخ نمىشود. لكن خيار فسخ ثابت مىشود بر تقديرى كه قطع آب يا نقصان آن، خارج از متعارف باشد. و هر گاه شرط اسقاط خيارات كرده باشند حتى از اين جهت نيز كه منظور سقوط عموم خيارات باشد حتى