و بدون تحويل او گرفتن حق ممكن نباشد، دولت اسلامى بايد او را تحويل دهد، ولى اگر هيچ يك از حقوق مردمى بر عهده او نباشد، تحويل يا عدم تحويل او بستگى به اختياراتى دارد كه مردم به دولت منتخب خود داده اند، مگر اين كه ميان آن دو كشور قرارداد استرداد پناهندگان منعقد شده باشد كه در اين صورت در هر حال بايد تحويل داده شود.
حقوق متقابل انسان و طبيعت حق بهره بردارى از طبيعت و آب و هوا و گياهان و حيوانات آن متعلق به همه انسانهاست، بنابراين كسى حق ندارد به گونه اى از طبيعت استفاده كند كه موجب آسيب رساندن به آن و محروميت ديگران گردد، اگر چه بهره بردارى او در ملك خودش باشد.
به عنوان مثال حق ندارد هواى سالم مورد استفاده ديگران را با دود، آب دريا و رودخانه را با فاضلاب و زمين را با پراكندن زباله و يا با آزمايشهاى اتمى آلوده نمايد به طورى كه سلامت انسانها در معرض خطر قرار گيرد، بلكه نبايد حيات گياهان و جانوران را نيز به مخاطره اندازد.
هيچ انسانى حق ندارد بى جهت به حيوانات آسيب و آزار برساند، در روايتى از حضرت امام جعفر صادق (ع) آمده است كه: " زنى به خاطر اين كه گربه اى را در بند كرده بود و آن حيوان از تشنگى جان داده بود دچار عذاب گرديد ".
انسان حق ندارد اموال و اشيائى را كه قابل استفاده اند اتلاف نمايد، به عنوان مثال حق ندارد گوشت قربانى حج را بىجهت دفن كند يا بسوزاند، و يا مازاد توليد گندمش را به دريا بريزد در حالى كه گرسنگان بسيارى در ديگر نقاط جهان به سر مىبرند.
علاوه بر حقوقى كه به طور خلاصه بيان شد حقوق ديگرى نيز در شرع مقدس وارد شده كه هر كدام در جاى مناسب خود در اين رساله بيان شده است، از جمله: " حق قصاص يا عفو و يا اخذ ديه توسط اولياى دم "، " حق فسخ عقد بيع و عقد نكاح در موارد معين "، " حق فسخ هر عقد لازم در صورتى كه ضمن آن شرط شده باشد "، " حق طلبكار نسبت به مال رهن "، " حق تقدم در استفاده از مشتركات "، " حق شفعه "، " حق جعاله "، " حق تقدم در حيازت و تملك مباحات اوليه "، " حق سر قفلى در موارد معين "، " حق طلاق توسط شوهر و يا توسط زن در صورتى كه اين حق از طرف شوهر براى زن در ضمن عقد لازمى شرط شده باشد "، " حق رجوع شوهر در طلاق رجعى "، " حق انتخاب وكيل در