متعلق خمس شده به دست انسان برسد، واجب نيست خمسى را كه به او تعلق گرفته بپردازد، ولى اگر مجانى باشد جزو در آمد او محسوب است، پس چنانچه با درآمدهاى ديگر او از مخارج ساليانه اش زياد بيايد بايد خمس آنچه را زياد آمده بدهد.
" مسأله 1634 " اگر پولى را كه بابت خمس سال پيش پرداخت نموده از در آمد سال جديد باشد، در پايان سال جديد بايد خمس آن را نيز حساب نمايد.
خمس بخشش، ارث و مهريه:
" مسأله 1635 " اگر به كسى چيزى ببخشند يا جايزه دهند و يا وصيت كنند كه مالى به او بدهند، چنانچه آن مال از مخارج سال آن فرد زياد بيايد بايد خمس آن را بپردازد.
" مسأله 1636 " ارثى كه به انسان مىرسد خمس ندارد، مگر در سه صورت:
الف - ميت از خويشانى بوده كه وارث نمىدانسته چنين خويشى دارد، در اين صورت بايد خمس ارثى را كه از او مىبرد بپردازد و بنابر احتياط مخارج ساليانه را هم از آن كم نكند، و هم چنين است بنا بر احتياط واجب اگر بداند به آن مال خمس بنابر احتياط واجب در صورتى كه وارث بداند ميت خمس آن مال را نپرداخته است.
ج - چنانچه وارث بداند كه ميت خمس بدهكار است.
ولى در صورت دوم و سوم اگر ميت شيعه نبوده و به خمس اعتقاد نداشته و وارث او شيعه باشد دادن خمس واجب نيست.
" مسأله 1637 " مهريه اى را كه زن مىگيرد خمس ندارد، هر چند خوب است خمس آن را بدهد. ولى بنابر احتياط واجب مالى را كه زن در طلاق " خلع " مىگيرد پس از گذشت يك سال از آن خمس دارد و بايد زن آن را بپردازد.
خمس مطالبات و پس اندازها:
" مسأله 1638 " كسى كه از در آمد سال خود به مردم قرض داده و در پايان سال از آنها طلبكار است، اگر طلب او با مطالبه دريافت مىشود و مثل نقد محسوب است بايد در پايان سال خمس آن را بپردازد، ولى اگر هنوز وقت دريافت آن نرسيده يا فعلا وصول نمىشود و احتمال سوختن هم دارد خمس آن واجب نيست، بلكه بايد هنگامى كه وصول نمود بلا فاصله خمس آن را بپردازد.