بسم الله الرحمن الرحيم پيشگفتار:
از دير زمان علما و فقهاى بزرگ اسلام براى آشنايى و آگاهى مردم دستور العملهاى دينى را بر مبناى استنباطاتى كه از قرآن كريم و احاديث اهل بيت (ع) داشتند به صورت رساله عمليه و با نامهاى گوناگون تهيه مىكردند و در دسترس آنان قرار مىدادند.
ظاهرا نخستين رساله اى كه توسط علماى شيعه در سده چهارم هجرى نوشته شده رساله " على بن بابويه " قدس سره پدر بزرگوار شيخ صدوق، و بعد از آن كتابهاى " مقنع "، " هدايه " و " من لا يحضره الفقيه " تأليف مرحوم صدوق قدس سره است. كتاب اخير همان گونه كه از نامش پيداست براى كسانى نوشته شده كه دسترسى به علما و فقها نداشته اند.
پس از آن نيز كتابهاى ديگرى چون: " مقنعه "، " ناصريات "، " مراسم "، " نهاية "، " شرايع "، " المختصر النافع "، " تبصرة المتعلمين "، " تحرير "، " لمعة " ، " جامع عباسى "، " نجاة العباد "، " العروة الوثقى "، " منتخب المسائل " ، " مجمع الرسائل "، " ذخيرة العباد " و... توسط علما و مراجع تقليد در هر عصر و زمانى تهيه شده و در دسترس علاقه مندان قرار گرفته است.
اولين رساله اى كه در اين زمينه به فارسى زبانان عرضه شد كتاب با ارزش " جامع عباسى " است، كه توسط مرحوم شيخ الاسلام " شيخ بهائى " و شاگردش " شيخ نظام الدين ساوجى " قدس سرهما نوشته شده است.
اين كتاب در زمان خود نقش توضيح المسائل امروز را داشته است و شيعيان از آن بهره مند بوده اند، اما از آن جهت كه متن رساله هاى فارسى در گذشته از اصطلاحات پيچيده فقهى و كلمات مشكل و نا مأنوس انباشته بود، و از سوى ديگر مردم براى فرا گيرى مسائل شرعى خود پيوسته از مراجع زمانشان مىخواستند كه نظرات فقهى خود را در يك