مطالبه نمايد، مگر اين كه بدهكار به هيچ وجه توان پرداخت آن را نداشته باشد و غير از منزل مسكونى و وسايل زندگى در حد متعارف و چيزهاى ديگرى كه به آنها احتياج دارد چيز ديگرى نداشته باشد، كه در اين صورت طلبكار بايد صبر كند تا بدهكار قدرت پرداخت را پيدا كند. همچنين است اگر وام داراى مدت بوده و مدت آن رسيده باشد و بدهكار به هيچ وجه توان پرداخت آن را نداشته باشد.
" مسأله 2278 " اگر طلب مدت نداشته يا مدت آن رسيده باشد و طلبكار آن را مطالبه نمايد، چنانچه بدهكار بتواند بايد فورا بپردازد، و اگر در بازپرداخت بدهى خود عمدا كوتاهى كند گناهكار است و حاكم شرع او را وادار به پرداخت مىكند.
" مسأله 2279 " اگر بدهى مدت دار باشد و پيش از پايان مدت بدهكار بميرد، بدهى او بدون مدت مىشود و با مطالبه طلبكار ورثه او بايد فورا پرداخت نمايند، ولى اگر طلبكار پيش از سر رسيد طلبش بميرد، از بين رفتن مدت آن محل اشكال است و بنابر احتياط مصالحه كنند.
" مسأله 2280 " كسى كه نمىتواند بدهى خود را بپردازد اگر كاسب است بايد براى پرداخت بدهى خود كسب كند، و اگر كاسب نيست چنانچه بتواند كاسبى كند و موجب حرج و مشقت براى او نشود بنابر احتياط واجب بايد كسب كند و بدهى خود را بپردازد.
" مسأله 2281 " اگر بدهكار نتواند بدهى خود را بدهد و يا به عسرت و سختى بيفتد مطالبه آن حرام مىباشد، بلكه واجب است تا هنگام توانايى به او مهلت دهند.
" مسأله 2282 " اگر بدهكار به طلبكار خود دسترسى نداشته باشد، چنانچه اميد به پيدا كردن او يا وارث او ندارد بايد با اجازه حاكم شرع طلب او را از طرف طلبكار به عنوان صدقه به فقير بدهد، و در فقير شرط نيست كه سيد نباشد هر چند احوط است، مگر اين كه خود طلبكار نيز سيد باشد. و اگر پس از صدقه دادن او را پيدا كند واجب نيست دوباره طلب را بپردازد، و در صورتى كه طلبكار به صدقه راضى نشود بنابر احتياط حاكم شرع طلب او را از بيت المال جبران نمايد.
" مسأله 2283 " اگر مال ميت بيشتر از خرج واجب كفن و دفن و بدهيهاى او نباشد، بايد مالش را به همين مصرفها برسانند و به وارث او چيزى نمىرسد.
" مسأله 2284 " اگر كسى مقدارى پول طلا يا نقره و يا چيزهاى مثلى ديگرى از اين قبيل را قرض بگيرد و قيمت آن ترقى يا تنزل كند، چنانچه همان مقدار را كه گرفته پس دهد