" مسأله 3120 " پس از طرح دعوى در دادگاه مدعى عليه يا اقرار مىكند يا انكار و يا سكوت. پس اگر اقرار نمايد و مدعى از قاضى طلب حكم كند، لازم است قاضى بر اساس اقرار مدعى عليه حكم نمايد و بعد از حكم او دعوى پايان مىپذيرد. و اگر مدعى عليه انكار نمايد، قاضى از مدعى طلب بينه و شهود مىكند، پس اگر بينه خود را حاضر نمود قاضى بر اساس آن حكم مىكند، و اگر بينه نداشت و يا نخواست آن را اقامه نمايد مىتواند از قاضى بخواهد كه منكر را قسم دهد، در اين صورت اگر منكر قسم ياد كند و قاضى به نفع او حكم نمايد دعوى پايان مىپذيرد، و مدعى ديگر حق طرح دعوى يا تقاص از مال منكر را ندارد، هر چند خود را محق بداند.
" مسأله 3121 " قسم خوردن منكر بايد به دستور قاضى و پس از تقاضاى مدعى باشد، پس اگر خودش يا به دستور قاضى بدون تقاضاى مدعى قسم بخورد فايده ندارد، و پس از تقاضاى مدعى و دستور قاضى دوباره بايد قسم ياد كند.
" مسأله 3122 " منكر مىتواند از قسم خوردن خود دارى و نكول نمايد و قسم را به مدعى برگرداند، پس اگر مدعى قسم ياد كند و قاضى حكم نمايد دعوى به نفع مدعى پايان مىپذيرد. و اگر منكر از قسم خوردن و برگرداندن قسم به مدعى خود دارى نمايد، بنابر احتياط واجب قاضى از مدعى مىخواهد كه قسم ياد كند، پس اگر او قسم ياد كرد دعوايش ثابت مىشود، و اگر نه ظاهرا ساقط مىگردد.
" مسأله 3123 " اگر مدعى عليه سكوت نمايد و اقرار يا انكار نكند قاضى از مدعى طلب بينه مىنمايد، و اگر او بينه نداشت يا آن را حاضر نكرد، در صورت درخواست مدعى قاضى از مدعى عليه مىخواهد كه قسم ياد كند و يا قسم را به مدعى برگرداند، پس اگر به سكوت خود ادامه داد بنابر احتياط واجب قاضى از مدعى مىخواهد تا او قسم بخورد و دعوى به نفع او پايان پذيرد.
" مسأله 3124 " هر گاه مدعى اقامه بينه نمايد قاضى نمىتواند او را به قسم خوردن نيز وادار كند، مگر اين كه مورد دعوى طلبكارى از ميت باشد كه مدعى علاوه بر بينه بايد قسم نيز ياد كند مبنى بر اين كه فعلا حق او باقى است و آن را دريافت نكرده است. و در اين حكم فرقى نيست بين اين كه مدعى طلب از ميت، وارث يا وصى و يا شخص ديگرى باشد. و اگر مدعى بر ميت ورثه صاحب حق باشند علاوه بر اقامه بينه هر كدام جداگانه بايد قسم ياد كنند.
" مسأله 3125 " هر گاه بدهكارى ميت به طريقى غير از بينه - نظير اقرار ميت در زمان حيات يا اقرار ورثه او يا شهرتى كه موجب اطمينان باشد - ثابت شود و احتمال داده شود كه