" مسأله 1689 " چون ممكن است گچ، آهك، گل سرخ و گل سرشوى جزو مواد معدنى محسوب شوند، بنابر احتياط واجب بايد خمس آنها را - اگر به حد نصاب برسند - پس از كسر مخارج استخراج و بدون كم كردن مخارج ساليانه زندگى بپردازد.
" مسأله 1690 " نصاب معدن بنابر احتياط واجب صد و پنج مثقال معمولى برابر با " 187 / 492 " گرم نقره سكه دار و يا پانزده مثقال معمولى برابر با " 312 / 70 " گرم طلاى سكه دار مىباشد، بنابراين اگر قيمت چيزى كه از معدن استخراج شده پيش از كسر مخارج استخراج به هر يك از دو مقدار ذكر شده برسد، بنابر احتياط واجب پس از كسر مخارج استخراج خمس باقيمانده را بپردازد.
" مسأله 1691 " مقصود از طلا و نقره سكه دار، دينار و درهم است كه در گذشته پول رايج زمان بوده و چون ديگر رواج ندارد قيمت آنها به حسب پول رايج هر زمان ملاك است، و بنابر احتياط واجب قيمت هر كدام كمتر است نصاب معدن را مطابق با آن ارزش تعيين نمايند.
" مسأله 1692 " اگر چند نفر در استخراج معدن شريك باشند، چنانچه سهم هر شريك به حد نصاب برسد، پس از كسر مخارج استخراج خمس باقيمانده بر آنها واجب مىشود.
" مسأله 1693 " اگر چيزى كه از معدن استخراج نموده كمتر از حد نصاب باشد، چنانچه به تنهايى يا با ديگر سودهاى او از مخارج ساليانه اش زياد بيايد بايد خمس اضافه را بپردازد.
" مسأله 1694 " كسى كه از معدن چيزى به دست مىآورد - در صورت رسيدن به حد نصاب - بايد خمس آن را بدهد، چه معدن روى زمين باشد يا زير آن، در زمينى باشد كه ملك است يا در جايى كه مالك ندارد.
" مسأله 1695 " اگر معدنى را كه در ملك ديگرى است و عرفا جزو ملك او مىباشد بيرون آورد، آنچه از آن به دست مىآيد بنابر احتياط مال صاحب ملك است، و چون صاحب ملك براى بيرون آوردن آن خرجى نكرده بايد خمس تمام آنچه را كه از معدن بيرون آمده - در صورت رسيدن به حد نصاب - بپردازد.
" مسأله 1696 " اگر كسى معدنى را كه در اعماق ملك ديگرى است از طريق مباح و بدون تصرف در ملك او استخراج نمايد مال صاحب ملك نمىباشد، و در صورت رسيدن به حد نصاب خود او بايد پس از كسر مخارج استخراج خمس آن را بپردازد.
" مسأله 1697 " اگر نداند چيزى را كه از معدن بيرون آورده به حد نصاب مىرسد يا