و خواه بزرگ پنجاهم آنكه كسى زنى را دخول كند چنان كه موضع بول و غايط يا مخرج بول و حيض او را بدراند و هر دو راه را يكى كند خواه شوهرش باشد و خواه اجنبى و خواه بالغ باشد و خواه غير بالغ اما در بالغه هر گاه شوهر او باشد خونبها ساقط است پنجاه و يكم آنكه كسى هر دو نشستگاه كسى را ببرد كه به استخوان رسد پنجاه و دوم آنكه كسى هر دو پاى شخصى را ببرد تا مفصل ساق پنجاه و سيم آنكه كسى انگشتان هر دو دست شخصى را ببرد و كفها را بگذارد پنجاه و چهارم آنكه كسى انگشتان هر دو پاى كسى را ببرد و باقى را بگذارد پنجاه و پنجم آنكه كسى هر دو پاهاى كسى را تا زانو جدا كند پنجاه و ششم آنكه كسى هر دو زانوى كسى را ببرد تنها اما اگر با ساقين ببرد در هر يك خونبها دادن لازم است پنجاه و هفتم آنكه كسى استخوان كون آدمى را بشكند و سبب آن شود كه هميشه غايط از او آيد پنجاه و هشتم آنكه كسى بكارت بكرى را به انگشت ببرد چنان كه مثانه او دريده شود بر قول بعضى از مجتهدين پنجاه و نهم آنكه كسى بينى كسى را ببرد يا بشكند و فاسد شود شصتم آنكه كسى كارى كند كه موى سر كسى بيرون نيايد شصت و يكم آنكه كسى پلكهاى هر دو چشم كسى را ببرد شصت و دوم آنكه كسى كارى كند كه موى ريش كسى را بريزاند شصت و سيم آنكه كسى موهاى مژه هر دو چشم كسى را بريزاند كه ديگر بيرون نيايد شصت و چهارم آنكه كسى هر دو لب كسى را ببرد شصت و پنجم آنكه كسى زبان كسى را از بيخ ببرد شصت و ششم آنكه كسى بيست و هشت دندان كسى را بشكند شصت و هفتم آنكه كسى كارى كند كه طفل تمام خلقت كه متحرك شده باشد از شكم زنى بيفتد شصت و هشتم آنكه كسى شخصى را در ماههاى حرام بكشد چه در اين صورت جهت كشتن خونبها بايد داد وجهت كشتن در ماههاى حرام ثلث خونبها و همين حكم دارد در حرم مكه بر قول بعضى از مجتهدين فصل دوم در بيان خونبهاى اعضاى آدمى و آن بر سى و چهار قسم است قسم اول آنچه سبب نصف خونبها مىشود و آن بيست امر است اول آنكه كارى كند كه موهاى ابروى شخصى برود دوم آنكه يك چشم كسى را كور كند سيم آنكه يك دست كسى را تا زند ببرد چهارم آنكه ذراع كسى را تا مرفق ببرد پنجم آنكه يك بازوى كسى را تا كتف ببرد هر گاه اينها را تنها ببرد و اگر يك دفعه اينها را تا كتف ببرد نيز موجب نصف خونبها است بر قول بعضى از مجتهدين ششم آنكه يك پاى كسى را تا زانو ببرد و اگر به يك دفعه يك پاى را تا زانو ببرد آن نيز موجب نصف خونبها است هفتم آنكه يك ساق پاى كسى را تا زانو ببرد هشتم آنكه
(٤٤٢)