نمىشود و خر را نيز در صحرا مىتوان گرفت چه صبر بر تشنگى ندارد و بعضى از مجتهدين گرفتن آن را نيز منع كرده اند و جايز است برداشتن سگ شكارى و سگ كله و سگى كه محافظت باغ و زراعت كند و بعد از يكسال از تعريف كردن انتفاع گرفتن از آنها جايز است و ضامن است بردارنده آنها قيمت متعارف آنها را هر گاه صاحب آنها پيدا شود و اگر طفل يا مجنون حيوانى را بگيرند ولى ايشان يكسال تعريف مىكند و بعد از آن مخير است با غبطه و صرفه طفل در نگاهداشتن آن حيوان و مالك شدن و نفقه يافت شده لازم است ورجوع مىكند بر صاحب اگر در برابر آن عوض نباشد چون سوار شدن اسب و شير دادن گوسفند و حيوان يافت شده امانت است تا يكسال و بعد از آن قصد ملكيت مىتوان كرد و بعضى از مجتهدين نيز يكسال تعريف را در ضاله شرط نمىدانند و بعضى گفته اند تعريف در گوسفند سه روز است آنگاه فروختن و تصدق كردن به قيمت آن و ضامن است هر گاه صاحب پيدا شود و نفقه دادن او و ضامن بودن قيمت آن قسم سيم لقطه اموال و آن برداشتن هر مالى است ضايع جهت نگاه داشتن از براى صاحب آن و برداشتن آن مكروه است اگر چه اعتماد بر نفس خود داشته باشد مگر آنكه ترسد كه تلف شود چه در اين صورت مكروه نيست و اگر اعتماد بر خود نداشته باشد برداشتن آن حرامست و در بردارنده لقطه حرم مكه عدالت شرط است پس اگر فاسق باشد برداشتن آن حرامست و عادل مخير است ميانه نگاهداشتن يا به حاكم سپردن آن و اگر فاسقى لقطه را بردارد حاكم از او بر گيرد يا كسى را همراه او سازد كه تا يكسال تعريف آن كند و بعد از يكسال اگر آن فاسق قصد تملك كند حاكم شرع به او ميدهد و آنكه ضامن از او بگيرد و آنچه در غير حرم مكه معظمه از صحرا و بيابان يا در زمينهائى كه به حسب ظاهر مالك نداشته باشد پيدا شود از طلا و نقره و جواهر و اثر اسلام نداشته باشد يعنى اسم خداى تعالى يا رسول صلى الله عليه وآله يا يكى از ائمه عليهم السلام يا يكى از پادشاهان مسلمان بر آن نقش نكرده باشند از كسى است كه آن را يافته باشد اگر چه زياده از يك درهم باشد و اگر اثر اسلام بر آنها باشد يا در معموره باشد و صاحب نداشته باشد مشهور ميانه مجتهدين آنست كه اگر زياده از يك درهم بوده باشد يكسال تعريف آن لازم است آنگاه اگر قصد تملك كند مالك آن مىشود و اگر
(٢٥٣)