نباشد كه بخورد سواى آن چيزهاى حرام و ترسد كه اگر نخورد ضعيف شود و پياده نتواند رفت و از همراه باز ماند و ترسد كه او را بكشند يا مال او را ببرند در اين صورت جايز است كه آنقدر بخورد كه سد رمق او شود و زياده جايز نيست به شرطى كه آن شخص به جنگ امام عادل نرود و راهزن مسلمانان نباشد چه اگر چنين شخصى باشد خوردن چيزهاى حرام در حال اضطرا او را حرامست و اگر شخصى در صحرائى باشد و چيزى نداشته باشد كه بخورد و ترسد كه از گرسنگى بميرد و كسى طعامى داشته باشد كه به قيمت دهد و او را قدرت بر قيمت دادن آن نباشد واجبست بر آن كس كه طعام به او دهد و اگر ندهد به قهر و غلبه از او مىتوان گرفت و اگر در صحرائى تشنه باشد و ترسد كه بميرد آن مقدار شراب مىتواند خورد كه نميرد و اگر از تشنگى محتاج به خوردن بول باشد نيز مىتواند خوردن و فرق نيست ميانه خوردن بول خود يا غير و بعضى از مجتهدين برآنند كه بول خود را بخورد نه از ديگرى و خوردن ترياق فاروق (1) حرامست مگر به احتياج و اما هشت قسم مكروه اول گوشها و رگهاى حيوانى كه او را خورند دوم كرده حيوانى كه گوشت او را خورند سيم گوشت خر و اسب و استر چهارم شير ايشان پنجم چيزهائى كه جنب و حايض و نفسا و كسى كه پرهيز از نجاست نكند به رطوبت دست بر آن نهد چه خوردن آنها مكروه است ششم پياز و سير خوردن كسى را كه اراده داخل شدن مسجد داشته باشد و در شب جمعه خوردن نيز هفتم آبهاى گرم خوردن خصوصا آبهاى كه بوى كبريت از آن آيد به قصد شفا هشتم شرابى كه به علاج او را سركه كرده باشند و بعضى از مجتهدين خوردن اين را حرام مىدانند باب پانزدهم از كتاب جامع عباسى در بيان آداب طعام خوردن و آب نوشيدن و رخت پوشيدن و در آن چهار مطلب است مطلب اول در بيان طعام خوردن و اقسام آن بدان كه اقسام طعام پنج است اول واجب چون طعامى كه سد رمق شود و طعام واجب النفقه و طعام كفارات با عاجز شدن از عتق دوم حرام چون طعام مايده كه در آن شراب خورند سيم سنت چون طعام عروسى و خانه نو ساختن و از حج آمدن و ختنه پسر
(٣٣٧)