به ركوع رود و چون سر از ركوع بردارد نوبت ديگر فاتحه و سوره بخواند باز به ركوع رود تا پنج نوبت و بعد از سر برداشتن از ركوع پنجم به سجده رود و دو سجده بجا آورد و ركعت دوم را نيز به اين طريق بگذارد و بعد از آن تشهد بخواند و سلام دهد و اين نماز را به اين طريق بجا آوردن افضل است و جايز است كه در هر ركعت بعد از فاتحه يك آيه از سوره بخواند و به ركوع رود و چون سر از ركوع بردارد از موضع قطع يك آيه ديگر يا زياده بى فاتحه بخواند و به ركوع رود و همچنين كند تا قبل از ركوع پنجم سوره و نماز تمام شود و اول وقت نماز كسوف و خسوف ابتداى گرفتن آفتاب و ماه است و آخر آن شروع در انجلا است و سيد مرتضى آخر وقت را آخر انجلا مىداند و اگر شخصى اين نماز را در وقت ترك كند از روى عمد پس اگر تمام قرص آفتاب يا ماه گرفته شده باشد قضاى آن واجبست و اگر بعضى گرفته باشد قضا ندارد و بعضى از مجتهدين قضا را واجب مىدانند خواه تمام قرص گرفته شده باشد و خواه بعض و نماز زلزله در تمام عمر اداست (1) و در باد سياه و سرخ و امثال آن بعضى از مجتهدين برآنند كه اگر وقت نماز را نمىگنجد نماز ساقط مىشود و بعضى برآنند (2) كه ساقط نمىشود و بعضى برآنند كه اگر وقت گنجايش طهارت و يك ركعت داشته باشد نماز واجبست و الا ساقط است تتمه هشت امر سنت به اين نماز متعلق است اول جهر نمودن مصلى در قرائت خواه در روز اين نماز واقع شود و خواه در شب دوم خواندن سوره هاى طويل مانند سوره انبيا وكهف هر گاه وقت باشد سيم الله اكبر گفتن بعد از سر برداشتن از هر ركوع مگر در ركوع پنجم و دهم كه آنجا سمع الله لمن حمده بگويد چهارم قنوت كردن بعد از ركوع پنجم و دهم (3) پنجم آنكه اين نماز را در مسجد گذارند يا جائى كه سقف نداشته باشد ششم آنكه مقدار زمان هر يك از ركوع و سجود و قنوت مساوى زمان قراءت باشد هفتم آنكه به جماعت گذارده شود خواه همه قرص گرفته باشد و خواه بعضى و شيخ ابن بابويه بر آنست كه اگر همه قرص گرفته نشده باشد به جماعت گذاردن جايز نيست هشتم آنكه اگر قبل از تمام انجلا از نماز فارغ شود نماز را اعاده كند و سيد مرتضى بر آنست كه اعاده نماز در اين صورت واجبست و بدان كه اگر وقت اين نماز با وقت يكى از نمازهاى يوميه جمع شود و وقت گنجايش هر دو داشته باشد در اين صورت مكلف مخير است در تقديم هر كدام كه خواهد و اگر وقت يكى مضيق باشد
(٥٩)