او خلافت براى عمر منعقد شد، و از اين جهت در احاديث اهل بيت عصمت و طهارت است كه (عمر سيئة من سيئات ابي بكر).
و تواند بود كه مراد ثانى باشد يا بملاحظه آنكه ظهور آثار عناد و ظلم او بيشتر شده يا نظر به اينكه اول هم به تلميع وتدليس و اسباب چينى او خليفه شد چنانچه كلام شارح (مقاصد) و غير او كه سابقا شنيدى (1) شاهد صدق اين مدعا است، و از اين جهت در لسان ائمه و خواص ايشان از ابو بكر بعجل تعبير كنند و از عمر بسامرى، و هر دو وجه را - بمعونت خداوند و اولياى كرام او - در كتب اهل سنت شاهدى عدل و گواهى امين داريم كه بايد ذكر شوند:
اما دليل وجه اول: خبرى است كه ابن ابي الحديد از كتاب نصر بن مزاحم نقل كرده و مسعودى نيز در (مروج الذهب) روايت فرموده، و هر دو معتمد اهل سنت هستند، و آن خبر اگر چه طويل الذيل است ولى چون مشتمل بر فضايل امير المؤمنين عليه السلام ومثالب دشمنان آن جناب است صواب چنان است كه تماما نقل شود و اداى حق اين مرحله نيز نمايد [نمائيم - ظ]، و آن چنين است كه چون علي عليه السلام قيس بن سعد را از ولايت مصر عزل كرد و محمد بن ابي بكر را نصب فرمود و به مصر رسيد، مكتوبى محمد به معاويه نوشت كه نسخه او اينست:
من محمد بن ابي بكر الى الغاوي معاوية بن صخر سلام على اهل طاعة الله ممن هو سلم لاهل ولاية الله، اما بعد فان الله بجلاله وعظمته وسلطانه وقدرته خلق خلقا بلا عبث ولا ضعف في قوته ولا حاجة به الى خلقهم ولكنه خلقهم عبيدا وجعل منهم شقيا وسعيدا وغويا ورشيدا، ثم اختار الله على علمه فاصطفى وانتخب منهم محمدا فاختصه برسالته واختاره لوحيه وأتمنه على امره وبعثه رسولا مصدقا لما بين يديه من الكتب ودليلا على الشرايع فدعا الى سبيل ربه بالحكمة والموعظة الحسنة.