هدايت: موافق آنچه تحقيق اقتضاء مىكند و اهل تحقيق نيز اختيار كردند به معنى ارشاد و دلالت است خواه موصل باشد و خواه غير موصل، و تفصيلى كه جماعتى داده اند كه اگر متعدى بلام يا الى باشد به معنى ارشاد و ارائه طريق است، و اگر متعدى به دو مفعول باشد به معنى ايصال است، با اينكه خلاف اعتبار است خلاف استعمال صحيح است، چه مىتوان گفت در صورت تعدى به دو مفعول متضمن معنى ارائه اسع كه دو مفعول مىگيرد، و با الى ولام مفيد معنى ايصال كه حاجت به يكى از اين دو دارد، و در قرآن مجيد است " انا هديناه النجدين " [10 البلد 90] و مراد صرف ارائه است كه ايصال به طريق شر منتي نيست، با اينكه شايد مودى به تناقض باشد، چه وصول به خير وشر اگر مراد در او واحد است تناقض صريح است، و هم چنين " ان هذا القرآن يهدى للتى هى اقوم " [9 الاسراء 17] مراد از او ايصال نيست بالضرورة.
و هدايت گاه به معنى تلويح آيد، و در اين صورت بلام متعدى شود وتعذيه به دو مفعول يا به الى، گاه به تضمين معنى ارائه و تعريف است، و گاه به اشراب معنى ايصال و ارشاد، وگاه شود كه هدايت به معنى توفيق - كه تهيه اسباب خير باشد - استعمال شود ومقابل او اضلال است به معنى خذلان، ومنه قوله تعالى " و من يضال الله فلا هادى له " [186 الاعراف 7]، وقول الشاعر: