وملايم اين كلام است قصص واخبارى كه در نقل مشاهده آن جناب در زمان غيبت در متون كتب وبطون دفاتر مبثوث است، وفى الجمله بعد از التفات تفصيلى به تمام آن قصص متواتر است، اگر چه بعض آنها هم في نفسه بر وجهى استكه افاده قطع مىكند، پس ضعف سند بعضى و ضعف دلالت بعضى ديگر ابدا مايه قدح در صحت مضمون مجموع آنها نخواهد شد، چنانچه حال جميع متواترات يا اكثر آنها ازين قبيل است.
نطق: بمعنى تكلم بصوت و حروفى است كه مفهوم معنى باشد چنانچه در (قاموس) است، پس مطلق تكلم نيست بلكه ظهور في الجملة، و افهام معنى در او مأخوذ است، و اتصاف آن جناب به اين وصف بملاحظه ارتفاع تقيه وظهور كلمه وانكشاف استار وتبيين اسرار است در عصر آن جناب، چنانچه از ملاحظه اخبار كثيره وارده در سيره ووتيره آن حضرت معلوم مىشود به خلاف آباء اطهار آن جناب كه به جهت غلبه ظالمين وعدم استعداد نفوس، اسرار علوم ولباب معارف را مكتوم داشتند، چنانچه جناب امير المؤمنين عليه السلام اشاره به صدر مبارك فرمود و گفت: ان هيهنا لعلما جما لو اصبت له حملة " (1) و " لو " در اين مقام براى اتمنى [تمنى - ظ] است.
وهو سيد الساجدين (ع) فرمود:
انى لاكتم من علمى جواهره * كى لايراه اخو جهل فيفتتنا و رب جوهر علم لو ابوح به * لقيل لي أنت ممن تعبد الوثنا