قوم وقتى از ميت ميراث مىبرند كه در قوم مرتبه اولى نباشد چه اينها با پدر و مادر و فرزند و فرزند زادگان ميراث نمىبرند پس اگر شخصى بميرد و يك برادر داشته باشد و ديگر ميراث خوارى نداشته باشد تمام مال تعلق به او دارد و اگر چه برادر پدرى يا مادرى باشد و اگر دو برادر يا زياده داشته باشد مال او ميانه ايشان بالسويه منقسم مىكردد و همچنين اگر يك خواهر يا زياده داشته باشد و اگر برادر و خواهر جمع شوند برادر دو حصه مىبرد و خواهر يك حصه چنانچه در ميراث پدر و دختر مذكور شد و هر گاه برادر و خواهر پدر و مادرى باشند برادر و خواهر پدرى ميراث نمىبرند و اگر برادر يا خواهر مادرى يا پدر مادرى جمع شوند اگر واحد باشد شش يك مال تعلق به او دارد و اگر زياده از واحد باشد سه يك مال به ايشان تعلق دارد و تتمه آن از برادران و خواهران پدر مادرى است و بعضى از مجتهدين برآنند كه هر گاه با خواهر پدر مادرى خواهر مادرى جمع شود نصف از خواهران پدر مادرى است و شش يك از خواهر مادرى و باقى ميانه ايشان به چهار حصه مىشود سه از خوار پدرى است و يك حصه از خواهر مادرى و بعضى از مجتهدين گفته اند كه هر گاه برادر و خواهر مادرى با برادر و خواهر پدرى تنها جمع شوند تتمه رد بر همه قسمت مىشود و هر گاه جد و جده ميت و برادر و خواهر او با يكديگر جمع شوند جد مساوى برادر ميراث مىبرد و جده مساوى خواهر و جد و جده پدرى چون برادر و خواهر پدرى است و جد و جده مادرى چون برادر و خواهر مادرى است ليكن جد پدر مادرى جد پدرى را از ميراث منع نمىكند چنانچه برادر و خواهر پدرى و مادرى منع برادر و خواهر پدرى مىكنند و فرزندان برادر و خواهر در وقتى كه پدران و مادران ايشان موجود نباشند با جد و جده حصه پدران و مادران خود را مىگيرند و هر گاه شخصى بميرد و از او جد پدرى يا مادرى مانده باشد و ديگر ميراث خوارى نداشته باشد تمام مال تعلق به او دارد خواه جد پدرى باشد و خواه جد مادرى و هر گاه جد و جده جمع شوند جد يك حصه مىبرد و جده نيم حصه اگر هر دو پدرى باشند و برابر حصه مىبرند اگر هر دو مادرى باشند و اگر از دو طرف باشند جد يا جده مادرى اگر تنها باشد شش يك مىبرد و تتمه تعلق به جد و جده پدرى دارد و اگر زياده باشند سه يك مال تعلق به ايشان دارد و تتمه تعلق به جد و جده پدرى و بعضى از مجتهدين برآنند كه اگر كسى مادر مادرى و مادر پدرى بگذارد مال او
(٣٨٦)