مسائل جعاله جعاله آن است كه شخص قرار بگذارد در مقابل كارى كه براى او انجام مىدهند مال معينى بدهد، مانند اين كه بگويد هر كس گمشده مرا پيدا كند صد تومان به او مىدهم. و به كسى كه اين قرار را مىگذارد جاعل، و به كسى كه كار را انجام مىدهد عامل مىگويند. و فرق بين جعاله و اجاره اين است كه در اجاره پس از خواندن صيغه، اجير بايد عمل را انجام دهد و كسى هم كه او را اجير كرده اجرت را به او بدهكار مىشود، ولى در جعاله هر چند عامل شخص معين باشد مىتواند مشغول عمل نشود، و تا عمل را انجام ندهد جاعل بدهكار نمىشود.
(مسأله 2151): جاعل بايد بالغ و عاقل باشد، و از روى قصد و اختيار قرارداد كند، و شرعا بتواند در مال خود تصرف نمايد، بنابر اين جعاله شخص سفيهى كه مال خود را در كارهاى بيهوده مصرف مىكند و نيز كسى كه به حكم حاكم شرع محجور شده، صحيح نيست.
(مسأله 2152): كارى را كه (جاعل) مىگويد براى او انجام دهند، بايد حرام يا بى فائده نباشد، پس اگر بگويد هر كس شراب بخورد، يا در شب به جاى تاريكى برود، ده تومان به او مىدهم (جعاله) صحيح نيست.
(مسأله 2153): اگر مالى را كه قرار مىگذارد بدهد معين كند مثلا بگويد هر كسى اسب مرا يافت، اين گندم را به او مىدهم، لازم نيست بگويد آن گندم مال كجا است و قيمت آن چيست، ولى اگر مال را معين نكند مثلا بگويد كسى كه اسب مرا بيابد، ده من گندم به او مىدهم، چنانچه مظنه اختلاف و نزاع باشد بايد خصوصيات آن را كاملا معين نمايد.
(مسأله 2154): اگر (جاعل) مزد معينى براى كار قرار ندهد، مثلا بگويد هر كس بچه مرا پيدا كند پولى به او مىدهم و مقدار آن را معين نكند، چنانچه كسى آن عمل را انجام دهد، بايد مزد او را به مقدارى كه در نظر داشته بدهد و گر نه به