خمس خداوند در قرآن مجيد فرموده است: (واعلموا أنما غنمتم من شئ فأن لله خمسه وللرسول ولذى القربى واليتامى والمساكين وابن السبيل إن كنتم آمنتم بالله...) (سوره انفال، 41).
يعنى: و بدانيد كه آنچه غنيمت گرفتيد از هر چيزى پس همانا يك پنجم آن براى خداوند و براى رسول و براى صاحب قرابت آن حضرت است و يتيمان و درماندگان و در راه ماندگان (از ذريه آن بزرگوار) چنانچه به خداوند ايمان داشته باشيد.
يك پنجم غنيمت و فايده اى كه شخص بدست مىآورد، ملك خداوند و پيامبر اكرم و ائمه اطهار صلوات الله عليهم اجمعين است كه آن را (خمس) مىنامند، و به جهت هزينه هاى زندگى خاص پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله)، و ائمه (عليهم السلام)، و نيز فقرا و مستمندان و يتيمان و واماندگان از اولاد ائمه معصومين (عليهم السلام) واجب شده است، كه هر كس ايمان به خداوند متعال و روز قيامت داشته باشد به سهم آنان به صورت خمس معترف، و به اداء و رعايت آن ملتزم است.
مسائل خمس (مسأله 1698): غنيمت به يكى از هفت راه بدست مىآيد كه در آنها خمس واجب مىشود:
اول: كسب.
دوم: معدن.
سوم: گنج.
چهارم: مال حلال مخلوط به حرام.
پنجم: جواهرى كه با غواصى (فرو رفتن در دريا) بدست مىآيد.