شرايط واجب شدن زكات (مسأله 1794): زكات هنگامى واجب مىشود كه مال به مقدار نصاب كه بعدا گفته مىشود برسد، و مالك آن بالغ و عاقل و آزاد باشد و بتواند در آن مال تصرف كند.
(مسأله 1795): بعضى از چيزها كه متعلق زكات است در صورتى واجب مىشود كه مكلف، يك سال مالك آنها باشد، و اگر كسى يازده ماه مالك گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره باشد، اول ماه دوازدهم بايد زكات آن را بدهد، ولى اول سال بعد را بايد پس از پايان ماه دوازدهم حساب كند.
(مسأله 1796): اگر مالك گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره در بين سال بالغ شود احتياط آن است كه زكات را بدهد، مانند بچه اى كه در اول محرم مالك چهل گوسفند شده و پس از گذشتن دو ماه بالغ گردد، بايد پس از گذشت يازده ماه از اول محرم اگر شرايط ديگر را هم داشت بنابر احتياط زكات آن را بدهد.
(مسأله 1797): زكات گندم و جو هنگامى واجب مىگردد كه دانه بسته و به آنها گندم و جو گفته شود، و زكات كشمش وقتى واجب مىشود كه انگور مىباشد نه هنگامى كه غوره است هر چند احوط است، و زكات خرما هنگامى واجب مىشود كه عرب به آن تمر گويد، كه معمولا رنگ آن زرد يا قرمز شده، و احتياط ملاحظه مصلحت وصرفه فقرا است، ولى وقت دادن زكات در گندم و جو، موقع خرمن و جدا كردن كاه آنهاست، و در خرما و كشمش هنگامى است كه خشك شده باشند.
(مسأله 1798): تا زكات گندم و جو و كشمش و خرما واجب شد، چنانچه صاحب آنها بالغ و عاقل و آزاد و متمكن از تصرف باشد، بايد زكات آنها را بدهد، و اگر بالغ يا عاقل نباشد واجب نيست.
(مسأله 1799): اگر صاحب گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره در تمام سال يا در مقدارى از آن ديوانه باشد، زكات بر او واجب نيست، هر چند احتياط مستحب آن است كه اگر در آخر سال عاقل شود، زكات را بپردازد.