مسائل مساقات و درختكارى آباد كردن زمين به كشت گياهان و نشاندن درختان، از كارهاى نيكى است كه خداوند متعال براى انبياء و اولياى خويش پسنديده است، در حديثى از امام صادق (عليه السلام) رسيده كه فرمود زراعت و درختكارى كنيد، كه به حق خداوند عملى حلال‌تر و پاكيزه تر از آن نيست.
(مسأله 2169): هر گاه كسى با ديگرى قرار بگذارد كه درختانى كه مالك يا اختيار دار آنهاست به او واگذار كند كه رسيدگى و آبيارى نمايد يا درختانى در زمين معين بنشاند و بجاى آن سهمى از ميوه و يا زيادتى درخت يا برگ يا شكوفه آن بردارد، اين معامله را (مساقات) مىگويند، مشروط به اين كه قرارداد آنها تا مدت معينى باشد كه سود مطلوب حاصل شود.
(مسأله 2170): در معامله مساقات صيغه خواندن لازم نيست، بلكه اگر صاحب درخت به قصد مساقات آن را واگذار كند و كسى كه كار مىكند به همين قصد تحويل بگيرد معامله صحيح است.
(مسأله 2171): مالك و كسى كه رسيدگى به درختان را به عهده مىگيرد، بايد بالغ و عاقل باشند، و كسى آنها را مجبور نكند، و نيز مالك بايد سفيه و يا به حكم حاكم شرع محجور نباشد.
(مسأله 2172): مدت مساقات بايد معلوم باشد، و اگر اول آن را معين كنند و آخر آن را هنگام بدست آمدن نتيجه كار قرار دهند صحيح است.
(مسأله 2173): بايد سهم هر كدام نصف يا ثلث حاصل و مانند اينها باشد، و اگر قرار بگذارند كه مثلا صد من از ميوه ها براى مالك و بقيه براى كسى باشد كه كار مىكند معامله باطل است.
(مسأله 2174): معامله مساقات را بايد پيش از در آمدن ميوه قرار بگذارند، و اگر پس از در آمدن ميوه و پيش از رسيدن آن قرار بگذارند، چنانچه كارى مانند