ومتى ما يشاء اخرج للناس * فتدمى وجوههم بالكلوم (و محتضرين در هنگامى كه روح ميان زبان كوچك و حلقوم برسد او را مى بينند، و هر گاه كه حضرتش خواهد بر مردم (دشمن) حاضر مى شود چيزى بيرون آورد گونه اى كه صورتشان با خوردن زخمها خون آلود گردد). (1) توجيه مطلب از ديدگاه شيخ مفيد و سيد مرتضى بنگر كه چگونه آن مرحوم رحمه الله مدعى اجماع و تواتر خبر در اين زمينه شده است. بنابر اين اصل مطلب از نظر عالمان شيعه و برخى اهل سنت قطعى است، واحدى از اصحاب شيعه به تأويل و توجيه اين اخبار نپرداخته اند، تنها شيخ مفيد رحمه الله بعد از عباراتى كه از ايشان نقل شده گويد: (جز اين كه در اين باره گويم: معناى ديدن محتضر آن دو بزرگوار را همان آگاهى به ثمره ولايت يا ثمره شك و عداوت درباره آنان و كوتاهى كردن در اداى حقوق آنان است...).
سيد بزرگ علم الهدى رحمه الله نيز همين را گفته است، وى گويد: (معناى من يمت يرنى آن است كه در آن حال از ثمره ولايت يا انحراف از آن حضرت آگاه مى گردد... و از آن رو اين تأويل را برگزيديم كه امير مؤمنان عليه السلام جسم است، پس چگونه هر محتضرى مى تواند او را مشاهده كند؟ در صورتى كه جسم نمى تواند در يك حالت و آن واحد در جهات مختلفه بوده باشد...). (2) گفتار برخى از علما در رد توجيه فوق من درباره اين دو مرد بزرگ مورد اعتمادى كه افتخار طائفه اماميه بلكه همه مسلمانان در تمام اعصارند نمى توانم چيزى بگويم، تنها اين را مى دانم كه اخبار