فصل 12 حكمت، فلسفه وعرفان امام على عليه السلام 1 - علامه بياضى رحمه الله در ضمن خبرى طولانى نقل نموده است كه:... دهقان به آن حضرت گفت: از تو داناتر سراغ ندارم جز اين كه علم فلسفه را در نيافته اى.
حضرت فرمود: هر كه مزاجش صافى شود طبعش اعتدال يابد، و هر كه طبعش اعتدال يابد قوت تأثير نفس در آن بيشتر است، و هر كه قوت تأثير نفس در طبعش بيشتر باشد به مقامى كه او را بالا مى برد اوج مى گيرد، و هر كه به مقام بالا اوج گرفت آراسته به اخلاق انسانى شده و علوم لاهوتى را در مى يابد، و هر كه علوم لاهوتى را دريافت موجودى به تمام معنا انسان مى شود - نه موجودى كه در مرحله حيوانيت باقى مانده باشد - و در باب فرشته مجسم در مى آيد كه بالاتر از اين حد راهى نيست. دهقان با شنيدن اين سخنان به سجده افتاد و مسلمان شد. (1) 2 - و نيز گويد: از آن حضرت درباره عالم علوى (عالم مجردات) پرسيدند، فرمود: صورتهايى است عارى از مواد وبرتر از قوه و استعداد (يعنى فعليت و كمال محض است و از نقص به كمال نمى رود) خداوند بر آن صور تجلى نموده تا روشن شده اند و به آنها نظر انداخته تا درخشيده اند ومثال خود را در هويت