مناظره مأمون با فقها 3 - مأمون عباسى بحثى جالب و ارزنده با فقهاى عصر خويش درباره افضليت على عليه السلام دارد كه ما بخشى از آن را به مناسبت مى آوريم:
... يحيى بن اكثم (به فقها) گفت: من براى مسأله فقهيه اى كه اينك در ميان شما مورد بحث است نزد شما گسيل نشده ام ولى دوست دارم شما را با خبر سازم كه أمير المؤمنين (مأمون) مى خواهد با شما در مذهبى كه بدان اعتقاد دارد و بدان سبب براى خدا ديندارى مى كند با شما مناظره كند. گفتيم: أمير المؤمنين - كه خدا توفيقش دهد - هر چه مى خواهد بكند، گفت: أمير المؤمنين خدا را با اين اعتقاد ديندارى كند كه على بن ابى طالب بهترين آفريدگان خدا پس از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم و شايسته ترين مردم به جانشينى آن حضرت است.
مأمون (به يكى از فقها) گفت: اى اسحاق، بهترين عمل در روزى كه خداوند پيامبر خود را برانگيخت چه بود؟ گفتم: اخلاص در گواهى (به يكتايى خداوند و رسالت پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم)، گفت: يعنى سبقت به اسلام آوردن؟ گفتم: آرى. گفت:
كتاب خدا هم همين را مى گويد: بخوان: والسابقون السابقون، اولئك المقربون (1) (پيشى گيرندگان، آرى پيشى گيرندگان همان مقربانند)، و منظور پيشى گيرندگان به اسلام اند، آيا كسى را سراغ دارى كه در اسلام آوردن بر على پيشى گرفته باشد؟
گفتم: اى أمير المؤمنين، على در سنين نوجوانى اسلام آورد و حكم بر او روا نمى شود ولى ابو بكر در سنين كمال و عاقل مردى اسلام آورد و حكم بر او روا مى گردد. گفت: بگو كدامين آنها پيشتر اسلام آورد تا بعدا درباره سن نوجوانى و ميانسالى با تو مناظره كنم؟ گفتم: طبق اين شرط، على پيش از ابو بكر اسلام آورد.