26 - و فرمود: من پنج سال پيش از آن كه احدى از اين امت خدا را بپرستد خدا را پرستيده ام. (1) 27 - علامه امينى رحمه الله اين چند روايت (22 - 26) را آورده (2) و گفته است: شايد شخص پژوهشگر اختلافى ميان سخنان اميرمؤمنان عليه السلام درباره سالهاى عبادت و نماز خود با رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم ميان سه و پنج و هفت و نه سال ببيند، ما در توضيح آن گوييم:
شايد مراد از سه سال سالهاى ميان آغاز بعثت تا آشكار شدن دعوت باشد كه سه سال بوده است، زيرا پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم از آغاز نبوت خويش سه سال پنهانى در مكه ماند و دعوت كرد و در سال چهارم دعوت خود را آشكار نمود.
و مراد از پنج سال مجموع دو سالى باشد كه در نزول وحى فترت و فاصله اى حاصل شد از هنگام نزول (اقرأ) تا نزول (يا أيها المدثر)، و سه سال آغاز بعثت بعد از فترت تا نزول آيه (فاصدع بما تؤمر) و آيه (وانذر عشيرتك الاءقربين)، همان سالهاى دعوت مخفيانه اى كه جز خديجه وعلى هيچ كس با آن حضرت نبود. و به نظر من منظور كسى كه گفته است: (رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم پنج سال دعوت خود را پنهانى انجام مى داد) چنان كه در الامتاع / 44 آمده همين پنج سال باشد.
و مراد از هفت سال - كه علاوه بر كثرت طرق روايت آن و صحت اسانيد آن مورد تأييد روايتى است كه از رسول اكرم صلى الله عليه و آله و سلم (حديث 5) و حديثى كه از ابورافع نقل شده - (3) سالهاى ميان آغاز بعثت تا سال وجوب نمازهاى شبانه روز باشد، زيرا بلا خلاف نماز در شب معراج واجب شد و معراج بنابر قول محمد بن