به اين جهت امام (عليه السلام) فرمود: " أترى لها مدبرا؟ قال: فأطرق مليا، ثم قال: أشهد أن لا إله الا الله وحده لا شريك له وأشهد أن محمدا عبده ورسوله، وأنك امام وحجة من الله على خلقه وانا تائب مما كنت فيه ". (1) آرى همان علم و قدرت و حكمتى كه در ظلمت خاك دانه را و در تاريكى پوست تخم جوجه را براى هدف و غرضى مى پروراند، در ظلمات شكم و رحم مادر نطفهء آدمى را كه در ابتدا حيوانى است ذره بينى، فاقد جميع اعضا و قواى انسانى، براى زندگى در خارج رحم به جهازهاى مختلف مجهز مى كند.
به طور نمونه استخوانها را با اشكال و اندازه هاى مختلف به تناسب وظايف آنها، و عضلات را براى حركات گوناگون در جنين به وجود مى آورد، به وسيلهء تشكيلات حيرت انگيز مغز مشعل ادراك را روشن، و به فعاليت قلب كه در بيدارى و خواب سالى ميليونها مرتبه مى زند، حرارت حيات را در اين كانون زندگى حفظ مى كند.
تأمل در ساده ترين تركيب بدن آدمى براى ايمان به تقدير عزيز عليم كافى است، مثلا سه قسم دندان در دهان كار گذاشته، ثنايا جلو و انياب بعد از آن و طواحن كوچك بعد از آن وطواحن بزرگ در آخر دهان، (2) اگر طواحن جلو و ثنايا وانياب به جاى طواحن مى روييد، آيا در بريدن و جويدن غذا تا نقش اين ترتيب در زشتى و زيبايى چهره چه اثرى به جا مى گذاشت؟!
اگر ابرو به جاى آن كه بالاى چشم است زير چشم مى بود، يا سوراخهاى بينى به جاى اين كه رو به پايين است رو به بالا بود چه مى شد؟!
عمران و آبادى زمين از زراعت گرفته تا محكم ترين بنا و ظريف ترين صنعت به سر انگشت انسان و روييدن ناخن از آن بستگى دارد.
آيا چه حكمتى است كه ماده ء ناخن را در غذاى آدمى فراهم، و با تشكيلات