چه آب ديگرى داشته باشد يا نداشته باشد، و اگر در ظرف غصبى وضوى ارتماسى گرفت وضوى او حرام و باطل است، چه آب ديگرى داشته باشد يا نه، و اما اگر در ظرف طلا و نقره وضوى ارتماسى بگيرد جواز و صحت آن محل اشكال است.
مسأله 280 - حوضى كه مثلا يك آجر يا يك سنگ آن غصبى است، در صورتى كه برداشتن آب در نظر عرف تصرف در آن آجر يا سنگ نباشد، اشكالى ندارد، و در صورتى كه تصرف باشد، اگر آبى غير از آن آب ندارد بايد تيمم كند، و اگر آبى غير از آن آب دارد وظيفه اش وضو گرفتن با آن آب است، ولى در هر دو صورت اگر معصيت كرد و آب را برداشت و بعد از برداشتن وضو گرفت وضوى او صحيح است، و در هر دو صورت وضوى ارتماسى در فرض اين كه عرفا تصرف در آن مغصوب باشد باطل است.
مسأله 281 - اگر در صحن يكى از امامان يا امام زادگان كه سابقا قبرستان بوده حوض يا نهرى بسازند، چنانچه انسان نداند كه زمين صحن را براى قبرستان وقف كرده اند، وضو گرفتن در آن حوض و نهر اشكال ندارد.
" شرط ششم " آن كه اعضاى وضو موقع شستن و مسح كردن پاك باشد، اگر چه آن طهارت به شستن به آب وضو - در صورتى كه آب معتصم باشد - حاصل شود، و آب معتصم آبى است كه به ملاقات با نجس نجس نشود، مانند آب باران و كر و جارى.
مسأله 282 - اگر پيش از تمام شدن وضو جايى را كه شسته يا مسح كرده نجس شود، وضوى او صحيح است.
مسأله 283 - اگر غير از اعضاى وضو جايى از بدن نجس باشد، وضوى او صحيح است، ولى اگر مخرج را از بول يا غائط تطهير نكرده باشد، احتياط مستحب آن است كه اول آن را تطهير كند و بعد وضو بگيرد.
مسأله 284 - اگر يكى از اعضاى وضو نجس باشد و بعد از وضو شك كند كه پيش از وضو آن جا را آب كشيده يا نه، چنانچه هنگام وضو گرفتن ملتفت پاك و