(در قيامت) ما را مى شناسى؟ فرمود: آرى، شما سيمايى داريد كه ديگران ندارند، با چهره هايى سپيد و روشن از اثر وضو بر من وارد مى شويد، و گروهى از شما را از من باز مى دارند و دستشان به من نمى رسد، من گويم: پروردگارا، اينان از ياران منند! فرشته اى مرا پاسخ دهد و گويد: آيا مى دانى اينان پس از تو چه حادثه ها آفريدند)؟ اين خلاصه رواياتى است كه درباره حوض به روايت بخارى و مسلم رسيده است.
حال كه اينها را دانستى، اينك به آنچه از خبر اين احاديث و اسرار آنها بر تو مى خوانم گوش فرا دار: بدان كه اين احاديث براى هدفى بالاتر از آنچه مردم سطحى نگر بى انديشه مى فهمند وارد شده است. بسيارى از امتهاى پيشين در ميان آنها مصلحانى ظهور كردند و روش آنها اين بود كه دانش را به شكلى زيبا و مفرح و دل پسند و آب و رنگ دار به آنان عرضه كردند، مانند كتاب (كليله و دمنه) كه در زمان ما هيچ يك از مدارس عالم در شرق و غرب خالى از آن نيست و همه آن را مى خوانند، و هر كه اين كتاب را بخواند قدرت نويسنده آن را كه يك فيلسوف هندى است درك مى كند كه چگونه نكات سياسى، نظام مدنى و علوم اجتماعى را در قالب گفتگوى حيوانات مانند گاو و شير، كبوتر و كلاغ، لاك پشت و موش و اين گونه حيوانات ريخته است، كه ظاهر زيباى آن مورد پسند عامه مردم است و باطن استوار آن هم مايه علم حكما و دانشمندان است.
البته سخن پيامبر و تعابير آن حضرت بسان بيانات (كليله و دمنه) نيست كه ظاهر آن به كار مردم سطحى و نادان مى خورد و حكما هم مقصود را تنها در باطن آن مى بينند و ظاهر را رها مى كنند زيرا ظاهر آنها مراد نيست چرا كه روشن است كه حيوانات سخن نمى گويند. آرى هرگز تعابير پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم اين گونه نيست بلكه هم ظاهر آن حق است و هم باطن آن.
جاهل نام در و يا قوت و شراب شيرين تر از عسل را مى شنود و بدان دلخوش