برداشته، اگر سودى حاصل شود، از سود كسر و به سرمايه ضميمه مى شود، و باقى مانده ء سود را بر طبق قرار داد قسمت مى كنند.
مسأله 2277 - در مضاربه معتبر نيست، مالك يك شخص، و عامل هم يك شخص باشد، بلكه مى شود مالك متعدد و عامل يك شخص، يا عامل متعدد و مالك يك شخص باشد، چه سهمى كه از سود در عقد مضاربه براى عاملهاى متعدد مقرر شده، برابر، يا متفاوت باشد.
مسأله 2278 - اگر دو شخص در سرمايه شريك باشند و عامل يك شخص باشد، و شرط كنند كه - مثلا - نصف سود براى عامل باشد، و نصف ديگر بين دو مالك به تفاضل باشد - يعنى سهم يكى بيشتر از ديگرى باشد - با آن كه در سرمايه برابر باشند، يا شرط كنند كه نصف ديگر بين دو شريك به تساوى باشد، با آن كه سرمايهء يكى از ديگرى بيشتر باشد، مضاربه باطل است، مگر اين كه سود زايد براى يكى از آن دو در مقابل عملى براى تجارت باشد، كه در اين صورت صحيح است.
مسأله 2279 - اگر مالك يا عامل بميرد، مضاربه باطل مى شود.
مسأله 2280 - جايز نيست عامل بدون اذن مالك، با سرمايه اى كه از مالك گرفته، با ديگرى قرار داد مضاربه ببندد، يا كار با سرمايه را به ديگرى واگذار كند، يا ديگرى را براى تجارت با سرمايه اجير كند، و اگر بدون اذن اين تصرفات انجام شود، و مالك هم اجازه نكند، و مال تلف شود، عامل ضامن است، ولى اجير گرفتن براى مقدمات عمل يا وكيل گرفتن براى انجام آنها مانعى ندارد.
مسأله 2281 - هر يك از مالك و عامل مى توانند بر ديگرى، امرى را كه شرعا جايز است، شرط كنند، مثل آن كه يكى بر ديگرى شرط كند كه مالى بپردازد، يا كارى انجام دهد، و وفاى به اين شرط واجب است، هر چند عامل، تجارت و عمل را انجام ندهد، يا انجام داده و سودى حاصل نشده باشد.
مسأله 2282 - هرگاه تجارت سود كرد، عامل سهمى را كه براى او قرار داده شده، مالك مى شود، هر چند سود قسمت نشده باشد، ولى هر گونه ضرر و تلفى كه حاصل شود، جبران مى شود، و هنگام ظهور سود معامله، اگر مالك راضى به قسمت نشد، عامل حق ندارد او را مجبور به پذيرفتن قسمت كند، و اگر عامل