آن را تهيه نمايد.
مسأله 1803 - اگر در اول سال براى مخارج خود قرض كند و پيش از تمام شدن سال منفعتى ببرد، نمى تواند مقدار قرض خود را از آن منفعت كسر نمايد، مگر اين كه قرض بعد از حصول منفعت باشد، ولى مى تواند قرض خود را از منافع اثناى سال ادا نمايد.
مسأله 1804 - اگر در تمام سال منفعتى نبرد و براى مخارج خود قرض كند، نمى تواند از منافع سالهاى بعد آن قرض را كسر نمايد، ولى مى تواند قرض خود را از آنها ادا كند.
مسأله 1805 - اگر براى زياد كردن مال يا خريدن ملكى كه به آن احتياج ندارد قرض كند، نمى تواند از منافع كسب مقدار آن قرض را ادا نمايد، ولى اگر مالى را كه قرض كرده يا چيزى را كه از قرض خريده از بين برود، مى تواند قرض خود را از منافع آن سال ادا نمايد.
مسأله 1806 - انسان مى تواند خمس هر چيز را از همان چيز بدهد، يا به مقدار قيمت خمسى كه بدهكار است پول رايج بدهد، و بنابر احتياط واجب از چيز ديگر ندهد مگر با اذن حاكم شرع.
مسأله 1807 - كسى كه خمس به مال او تعلق گرفت و سال بر او گذشت، تا خمس آن را نداده است نمى تواند در آن مال تصرف كند، اگر چه قصد دادن خمس را داشته باشد، مگر با اذن حاكم شرع، و اما تصرفات اعتباريه در حصهء خود مانند فروختن و صلح كردن آن مانعى ندارد.
مسأله 1808 - كسى كه خمس بدهكار است نمى تواند آن را به ذمه بگيرد - يعنى خود را بدهكار اهل خمس بداند - و به گونه اى كه در مسألهء قبل گذشت در مال تصرف كند، و چنانچه تصرف كند و آن مال تلف شود، بايد خمس آن را بدهد.
مسأله 1809 - كسى كه خمس بدهكار است، اگر با حاكم شرع مصالحه كند و خمس را به ذمه بگيرد، مى تواند در مال تصرف نمايد، و بعد از مصالحه منافعى كه از آن به دست مى آيد مال خود اوست.