مى برد، و دوزخ در آن روز از همه آفريدگان در برابر فرمانهاى على فرمانبرتر است. (1) پس از ملاحظه اين روايات، بايد ببينيم كه معناى (قسمت كننده بهشت و دوزخ بودن على عليه السلام) آيا همان است كه برخى از عالمان اهل سنت مانند احمد حنبل و برخى از پيشوايان علم لغت مانند ابن منظور وابن اثير گفته اند، يا معناى لطيف تر و دقيق ترى دارد؟ حافظ گنجى شافعى در كتاب كفاية الطالب (ص 71) گويد: محمد بن منظور طوسى گفته است: (نزد احمد حنبل بوديم كه مردى گفت:
اى ابا عبد الله چه گويى درباره اين حديثى كه على گفته است: (من تقسيم كننده بهشت و دوزخم)؟ احمد گفت: چه انكارى در اين حديث داريد؟ مگر براى ما روايت نشده است كه پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم به على فرمود: (جز مؤمن تو را دوست نمى دارد، و جز منافق با تو دشمنى نمى كند)؟ گفتيم: چرا، گفت: مؤمن در كجا خواهد بود؟ گفتيم: در بهشت. گفت: منافق در كجا؟ گفتيم: در آتش، گفت: پس على قسمت كننده بهشت و دوزخ است).
ابن منظور در لسان العرب گويد: قتيبى در معناى اين حديث گفته است: مراد آن حضرت اين است كه: مردم دو گروهند، گروهى بامنند كه راه يافته اند، و گروهى بر ضد منند كه در گمراهيند مانند خوارج، پس من تقسيم كننده دوزخم، نيمى با من در بهشتند، و نيمى ديگر در دوزخ. و قسيم بر وزن فعيل به معانى مقاسم است مانند سمير وجليس (به معناى مسامر و مجالس). (2) ابن اثير نيز در نهايه مانند همين را گفته است.
اينان گويند: چون دوستان على عليه السلام بهشتى و دشمنان او دوزخيند، گويى كه او