خمس آنچه را كه پس از كم كردن مخارجى كه كرده است باقي مىماند بدهد.
(مسأله 1796) استفاده أي كه از معدن برده چنانچه قيمت چيزى كه از معدن بيرون آورده به 15 مثقال طلاى مسكوك نرسد، خمس آن در صورتي لازم است كه به تنهائى يا با منفعتهاى ديگر كسب أو از مخارج سالش زياد بيايد.
(مسأله 1797) گچ و آهك و گل سر شور و گل سرخ از چيزهاى معدني نيستند و كسى كه اينها را بيرون مىآورد، در صورتي بايد خمس بدهد كه آنچه را بيرون آورده به تنهائى يا با منافع ديگر كسبش از مخارج سال أو زياد بيايد.
(مسأله 1798) كسى كه از معدن چيزى بدست مىآورد بايد خمس آن را بدهد، چه معدن روى زمين بأشد يا زير آن چه در زمينى بأشد كه ملك است يا در جائى بأشد كه مالك ندارد.
(مسأله 1799) اگر نداند قيمت چيزى را كه از معدن بيرون آورده به 15 مثقال طلاى مسكوك مىرسد يا نه، خمس ندارد و لازم نيست به وزن كردن يا از رآه ديگر قيمت آن را معلوم كند.
(مسأله 1800) اگر چند نفر چيزى بيرون آورند چنانچه قيمت آن به 15 مثقال طلاى مسكوك برسد اگر چه سهم هر كدام آنها أين مقدار نباشد بايد خمس آن را بدهند.
(مسأله 1801) اگر معدني را كه در ملك ديگريست بيرون آورد، آنچه از آن بدست مىآيد مال صاحب ملك است. و در صورتي كه به مقدار نصاب برسد چون صاحب ملك براى بيرون آوردن آن خرجي نكرده بايد خمس تمام آنچه را كه از معدن بيرون آمده بدهد.
3 - گنج (مسأله 1802) گنج مالى است كه در زمين يا درخت يا كوه يا ديوار پنهان بأشد و كسى آن را پيدا كند و طورى بأشد كه به آن گنج بگويند.