عبد المطلب عبد المطلب فرزند هاشم نخستين جد پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله) زمامدار و سرشناس و رئيس قريش بود و در سراسر زندگى اجتماعى خود، نقاط روشن و برجستهاى وجود دارد، او را " شيبة الحمد " مى گفتند. او از پرستش بتها بر كنار بود و خدا را به يگانگى مى شناخت و به نذر و عهدش وفا مى كرد و سنتهايى را مورد عمل قرار داده بود كه بيشتر آنها بعدها در تعاليم قرآن تيز ديده شده و در سنت رسول خدا (صلى الله عليه وآله) پذيرفته شد. او چند سال از برادرش عبد شمس كوچكتر بود ولى به شرافت و فضيلت اشتهار داشت، و مردم قريش او را از فرط بخشش وجود " فيض " مى ناميدند و كسى هرگز به خيال رقابت با او نبود.
حفر زمزم از روزى كه چاه زمزم پديد آمد قبيلهء " جرهم " گرد آن فراهم آمدند و ساليان درازى كه حكومت مكه را به عهده داشتند از آب آن بهرهمند بودند ولى بر اثر رواج تجارت و شيوع خوشگذرانى مردم، و مسامحه و بى بند و بارى آنان، كم كم كار به جايى رسيد كه آب زمزم خشك شد، عبد المطلب چاه آن را پيدا كرد و به كمك فرزند خويش " حارث " به حفر آن اقدام نمود تا به آب رسيد و دو آهوى طلا و چند شمشير پر قيمت، پديدار شد، مردم قريش خود را در اموال به دست آمده شريك مى دانستند، عبد المطلب راضى نشد و بر اثر اختلاف نظر، كار حفر زمزم مدتى متوقف شد، ولى سرانجام پس از پايدارى عبد المطلب، قريش كنار رفتند وعبد المطلب حفر زمزم را به پايان رسانيد و با فروش شمشيرها، درى براى كعبه ساخت و آهوهاى طلا را زينت آن درب قرار داد. (1) داستان نذر عبد المطلب چون از اعتبار لازم برخوردار نيست از آنرو نياورديم چون در آن داستان، عادات جاهلى قبل از ابراهيم (عليه السلام) ديده مى شود در صورتى كه عبد المطلب خود از اوصياى آن پيامبر عظيم الشأن بود.
عبد المطلب عبد المطلب يكى از نمونههاى بارز اين نوع شخصيتهايى است كه فراتر از محيط خود