جنگ و اصول نظامى آشنا نيستيم اين هنگامى روشن مى گردد كه با ما در صحنهء نبرد روبرو گرديد (1).
كار آنان به جنگ كشيد پانزده روز قلعهء آنان به محاصرهء سپاه اسلام درآمد و سرانجام تسليم شدند و محكوم به اخراج از مدينه گرديدند و به سوى شام حركت كردند و سرزمينهاى آنان در اختيار حكومت نوپاى اسلامى قرار گرفت. (2) سال سوم هجرت سال سوم هجرت با حوادت و مسائل متعددى روبرو گرديد در نيمهء رمضان آن سبط اكبر امام حسن مجتبى (عليه السلام) پا به عرصهء حيات نهاد و در آن سال چند غزوه وسريه پيش آمد كه غزوهء السويق وغزوهء ذى الامر از آنها بود و در هر دو جنگ پيروزى از آن مسلمانان گرديد و مهمترين حادثه اى كه مسلمانان با آن روبرو بودند جنگى است كه به نام احد موسوم است.
جنگ احد در پى شكست فضاحت بار نيروى شرك در بدر قريش با هم متحد شدند تا به جنگ پيامبر خدا بروند و انتقام خون پدران و فرزندان و برادران مشرك خود را كه در بدر كشته شده بودند بگيرند پيامبر اسلام پس از پيروزى بدر در داخل مدينه به پاكسازى محيط زيست پرداخت و با يهود و منافقين داخلى به مبارزه پرداخت، با وجود همهء مشكلات داخلى به پيروزيهائى نائل آمد تا پايگاه امنى در مدينه بوجود آورد وقتى پيامبر اسلام (صلى الله عليه وآله) اطلاع يافت كه قريش براى جنگ به مسلمانان در كنار كوه احد فرود آمده اند با اصحاب و ياران خويش با مشورت نشست. نظر پيغمبر اين بود كه دشمنان را در پشت ديوار مدينه منتظر نگه دارد و آنها را سنگباران كند، ولى اين نظريه مورد مخالفت جوانان افراطى و عاشق شهادت قرار گرفت، آنها خواستار خروج از شهر بودند، تعداد رزمندگان