احكام خيابانهائى كه بوسيله دولت كشيده مىشود (مسأله 46) خيابانهائى كه جديدا حداث مىشود و خانه و املاك مردم در مسير آن قرار مىگيرد و دولت به جبر و اعمال زور آنها را خراب و خيابان كشى مىكند، ظاهر اين است كه پس از خيابان كشى عبور از آنجاها جايز باشد، چون عرفا در حكم مالى است كه تلف شده باشد و به عبور كردن از آنجا تصرف در اموال مردم گفته نمىشود و مانند كوزه و يا ظرف شكسته و خرد شده مىباشد، كه صاحبان آن املاك نسبت به آنها اولويت دارند و اين اولويت مانع از تصرف ديگران نمىشود و اما آنچه از آثار و مصالح آن املاك باقى مىماند از ملك مالك خارج نشده است و در صورتى كه دولت آنها را غصب كرده باشد، خريد و فروش آنها جايز نيست.
(مسأله 47) مساجدى كه در مسير خيابانها قرار مىگيرد و جزو خيابان مىشود، ظاهر اين است كه بعد از خيابان شدن از عنوان مسجد بودن خارج مىشود بنابر اين بايد در اين گونه موارد ما بين احكام مربوط به عنوان مسجدين و احكامى كه تابع صدق عنوان مسجد بودن و صدق نكردن آن است و بين احكام وقف تفصيل قائل شد از جمله احكام مسجد اين است كه حرام است نجس كردن مسجد و واجب است بر طرف كردن نجس از مسجد و جايز نيست شخص جنب و يا زن حائض وارد مسجد شود و ديگر احكامى كه تابع عنوان مسجد بودن او است، اين قبيل احكام با بر طرف شدن عنوان مسجديت برداشته مىشود، گرچه احتياط مستحب آنست كه با رفتن عنوان مسجدى، آن احكام باز رعايت شود.
و از احكام وقف بودن اين است كه جايز نيست تصرف كردن در محل وقف از سنگ و چوب و خود زمين و غيره و جايز نيست خريد و فروش آنها مگر اين كه با اجازه حاكم شرع يا وكيل او كه آنچه پس از خراب شدن قابل فروش بوده باشد، بفروشند و مبلغ آن را در نزديكترين مسجد ديگرى مصرف نمايند و يا خود مواد باقيمانده بنا را در مسجد ديگر نزديك آن مصرف نمايند و از اين بيان حكم مدارس و حسينيههائى كه در مسير خيابانها قرار مىگيرند و خراب مىشوند، معلوم گرديد در صورتى كه وقف بوده باشند با خراب كردن آنها زمين و مواد بنا از وقفيت