4 - استحاله (مسأله 196) اگر جنس چيز نجس بطورى عوض شود كه به صورت چيز پاكى در آيد پاك مىشود، مثل‌ آنكه چون نجس بسوزد و خاكستر گردد، يا سگ در نمكزار فرو رود و نمك شود، ولى اگر جنس آن عوض نشود، مثل آن كه گندم نجس را آرد كنند يا نان بپزند پاك نمىشود.
(مسأله 197) كوزه گلى و مانند آن كه از گل نجس ساخته شده و زغالى كه از چوب نجس درست شده نجس است.
(مسأله 198) چيز نجسى كه معلوم نيست استحاله شده يا نه، نجس است.
5 - انقلاب (مسأله 199) اگر شراب به خودى خود يا بواسطه ريختن چيزى مثل سركه و نمك در آن سركه شود، پاك مىگردد.
(مسأله 200) شرابى كه از انگور نجس و مانند آن درست كنند، چنانچه در ظرف ديگرى كه پاك باشد بريزند سركه شود پاك مىشود، و هم چنين اگر نجاست ديگرى به شراب برسد و مستهلك شود، در صورتى كه به ظرف نرسيده باشد بعد از سركه شدن پاك مىشود.
(مسأله 201) سركه‌اى كه از انگور و كشمش و خرماى نجس درست كنند نجس است.
(مسأله 202) اگر پوشال ريز انگور يا خرما داخل آنها باشد و سركه بريزند ضرر ندارد بلكه ريختن خيار و بادنجان و مانند اينها در آن اگر چه پيش از سركه شدن باشد نيز اشكال ندارد، مگر اين كه پيش از سركه شدن مسكر شده باشد.
(مسأله 203) آب انگورى كه به آتش يا به خودى خود جوش بيايد، حرام مىشود، و اگر آن قدر به آتش بجوشد كه ثلثان شود، يعنى دو قسمت آن كم شود و يك قسمت آن بماند، حلال مىشود. و در مسأله ((114)) گذشت كه آب انگور