خارج نمىشود و تصرف در آنها و خريد و فروش آنها جايز نيست مگر با اجازه حاكم شرع يا وكيل او كه پس از فروش پول آنها را در نزديكترين مدرسه يا حسينيه ديگرى مصرف كنند و يا خود مواد باقى مانده را در اين گونه محلها با رعايت نزديكترين آنها به كار ببرند.
(مسأله 48) جايز است عبور و مرور از زمين مساجدى كه در خيابان واقع شده و همچنين جايز است عبور از زمينهاى مدارس دينى و حسينيه‌هائى كه در خيابان واقع شده‌اند.
(مسأله 49) آنچه از زمين مساجدى كه بعد از خيابان كشيدن باقى مانده است اگر به اندازه‌اى باشد كه مىشود از آنها براى نماز و ساير عبادات استفاده كرد، تمام احكام مساجد بر آن باقيمانده مترتب است و اگر شخص متجاوزى آنجا را دكان و محل كار و يا خانه قرار دهد، آيا جايز است استفاده از آن به همان نحوى كه قرار داده شده است؟
در اين مورد بايد تفصيل قائل شد كه اگر استفاده از آن با مسجد بودن منافات ندارد مانند خوردن و خوابيدن در آن محل، در اين صورت اين نوع استفاده‌ها بىشبهه جايز است، چون مانع از استفاده در جهت مسجديت مانند اقامه نماز جماعت و مجالس وعظ و تبليغ از طرف غاصب مىباشد و با بودن اين مانع و عدم امكان استفاده در آن جهات مسجديت استفاده در جهات ديگر مانع ندارد و مانند اين است مسجدى كه در يك محل متروك قرار گرفته و از آن استفاده مسجدى نمىشود، مانع ندارد كه زمين آن مسجد محل زراعت و يا كسب قرار داده شود، ولى جايز نيست در آن محل كارهاى منافى با مسجديت انجام داد، مانند اين كه محل بازى و يا محل لهو ولعب و مانند اينها قرار گيرد، و اگر متجاوزى آن مسجد را محل براى كارى كه منافات با مسجديت دارد قرار داده باشد استفاده از آنجا براى آن نوع كارها جايز نيست.
(مسأله 50) قبرستانهاى مسلمانها اگر در مسير خيابان قرار گيرد چنانچه زمين آن قبرستان ملك كسى بوده باشد حكم آن حكم املاك شخصى است كه قبلا گفته شد و اگر وقف كرده باشند، حكم آن نيز گفته شد و اين در صورتى است كه عبور و مرور از آن زمينها موجب هتك و بىحرمتى به مرده‌هاى مسلمانان نشود و اگر راه قرار دادن و عبور از آنها موجب هتك بوده باشد عبور از آنها جايز نيست.