بزرگوارش زين عابدين و سيد ساجدين حضرت على بن الحسين (عليه السلام) زينت عبادت ورزان وفخر عارفان و شرف عابدان و سرور سالكان راه خدا مى باشد كه در مجلد پيشين با بخشى از فضايل و مناقب او، آشنا شده ايم و در آينده نيز با مطالعهء دقيق صحيفهء سجاديه (عليه السلام) آشنايى بيشتر و عميق‌ترى خواهيم داشت او كه سرآمد بزرگان و سرور صالحان و نيكوكاران و صاحب صحيفه نورانى سجاديه (عليه السلام) و رسالهء حقوق و دهها اثر ديگر بود.
امام باقر (عليه السلام) و عصر زندگى او عصر زندگى او مقارن با اوائل قرن دوم هجرى و مصادف با ضعف وفتور حكومت أموى، و مقارن با اوان نشاط و روى كار آمدن زمامداران عباسى و عصر تحكيم موقعيت حكومتى عباسيان بود.
در اين عصر، فتوحات اسلامى گسترش مى يافت و ملل مختلف و اقوام متعدد به حوزه ء اسلامى رو مى آوردند و افرادى از مراكز اسلامى (مكه و مدينه) به مناطق مختلف مفتوحه مانند: ايران، عراق، مصر، فلسطين، هندوستان، آذربايجان اعزام مى شدند مدارس قرآنى و مكاتب كلامى را در اين مناطق باز مى گشودند در ميان اين جمع افرادى مانند: عطاء بن ابى رياح، طاووس بن كيسان، جابر بن يزيد جعفى، محمد بن مسلم، ابوخالد كابلى و جمعى ديگر از افاضل ياران و اصحاب ديده مى شوند.
با توسعه و گسترش فتوحات اسلامى به علت فاصلهء زمانى از عصر رسالت، مردم تشنهء فراگيرى معارف اسلامى، از سرچشمه‌هاى زلال آن بودند. مراجعات مكرر مردم به قرآن و فقه، روز به روز شدت و سرعت مىگرفت. از اينرو تابعان، و تابعان تابعان از مركز خلافت به شهرها و مناطق دور دست انتقال مى يافتند با پديد آمدن اين انتقالات، حركتهاى سياسى وموضع گيريهاى كلامى و فرهنگى نيز در گوشه و كنار مطرح مى گرديد ريشه يا بى‌جدالهاى فكرى و تلقينات سياسى كه حكومت بنى اميه وبنى مروان جهت توجيه اعمال ستمگرانه ى خود مطرح مى ساختند: مانند: تجويز ارتكاب گناهان كبيره و توبهء گناهكار خلود يا عدم خلود در آتش... مورد توجه و پرسش قرار مى گرفت آنان در پى