بود ". (1) 13. ابن حجر هيثمى در كتاب " الصواعق المحرقه " گويد: " موسى كاظم از نظر علم و فضيلت و كمال وارث شايسته ى پدر بود به علت گذشت و عفو او " كاظم " ناميده شد در بين مردم عراق معروف به " باب الحوائج عند الله " است او عابدترين، داناترين و سخىترين مردم عصر خود بود ". (2) 14. شبلنجى در كتاب " نور الابصار " مى گويد: " نياكانى از اهل علم گفته اند كه امام كاظم پيشواى جليل القدر و حجت دانا است كه شب را تا صبح به عبادت و روز را به روزهء پروردگار مشغول بود به علت عفو و بخشش او " كاظم " ناميده شد و در ميان مردم عراق به " باب الحوائج " شهرت دارد. (3) 15. خطيب بغدادى در كتاب " تاريخ بغداد " مى گويد: " امام موسى سخاوتمند و بزرگوار بود هنگامى كه از كسى اذيت و ناراحتى به او مى رسيد كيسه ى طلا به او مى فرستاد كه معمولا محتوى هزار دينار بود او كيسههاى بخشش خود را دويست، سيصد، چهارصد دينار، ترتيب مى داد و در ميان مستمندان مدينه، تقسيم مى نمود. معروف بود كه كيسههاى بخشش موسى بن جعفر فرد را غنى و بى نياز مى سازد ". (4) 16. دكتر محمد يوسف موسى در كتاب " الفقه الاسلامى " مى نويسد: " مى توانيم يادآور شويم كه نخستن فردى كه در فقه كتاب نوشت: امام موسى بن جعفر بود كه در سال 183 در زندان درگذشت. كتاب او به نام " الحلال والحرام " در پاسخ مسائلى بود كه مورد سوال قرار گرفته بودند ". (5) 17. دكتر عبد الجبار جو مردى در كتاب " هارون الرشيد " درباره ى امام گويد: " امام موسى فرزند جعفر فرزند محمد فرزند على فرزند حسين فرزند على بن ابيطالب سرگذشت توأم با زهد و تقوى و كرم و پارسائى دارد. او را كاظم لقب دادند چون فرو برنده خشم و
(١٢٠٤)