هشام بن الحكم ، مدافع حريم ولايت (فارسي) - سيد أحمد صفائي

" ابو شاكر ": اين دانش را از حجاز آورده اى يعنى از امام صادق (ع) - استفاده كرده اى.
3 - " علامه مجلسى " قدس سره " در جلد دوم كتاب بحار الانوار " در باب توحيد از " كتاب احتجاج طبرسى " روايتى از " هشام بن الحكم " آورده كه ما ترجمه آن را براى خوانندگان گرامى مىنگاريم:
" هشام بن الحكم ": " زنديقى " از " امام صادق " (ع) پرسيد آيا گفتار كسانى كه مىگويند: " از ازل با خدا طينتى بوده كه وى را آزار مىداده و به هيچ وجه توانائى نداشته كه از چنگال آن طينت موذيه خلاصى يابد مگر با آميخته شدن با آن، لذا با آن طينت آميخته گشت و از آن حقيقت مختلط موجودات جهان را آفريد " صحيح است؟
" امام ": مقام خدا برتر و ساحت وى از اين گونه نسبتها منزه و پاك است، چقدر ناتوان است آن خدائى كه نتواند خود را از طينت موذيه نجات دهد، با آنكه خدا بايد توانا باشد. اگر آن طينت زنده وازلى بوده، پس خداى قديم دو تا بوده، و با يكديگر امتزاج داشته‌اند و به شركت جهان را آفريده اند. اگر چنين باشد مرگ از كجا با خداى ازلى زنده امتزاج نمود؟! " و چگونه مبدأ حيات و زندگانى گشته است؟! اين مقاله مقاله جماعت ديصانيه است (1) كه عقايد آنان از منطق عقل دور

(1) " ديصانيه " گروهى از ثنويه هستند كه پيروان اين ديصان مىباشند. ابن ديصان قبل از مانى مىزيسته و مذهب وى با مذهب مانى نزديك به يكديگرند فقط در آميزش نور و ظلمت اختلاف دارند. چه ديصانيه را در اين موضوع دو قول است و به دو فرقه منشعب شده اند:
1 - فرقه‌يى كه گفته‌اند نور مىخواست ظلمت را از خود دور گرداند و هنگامى كه احساس خشونت و عفونت ظلمت را نمود، بدون اختيار با او آميخته شد، و هر چه سعى كرد خود را خلاص كند بيشتر گرفتار آيد.
پيروان ابن ديصان در زمانهاى پيشين در نواحى بطايح بوده اند و در چين و خراسان جمعى از آنان پراكنده اند معبد و اجتماعى ندارند. وابن ديصان كتابهايى نوشته از جمله آنها كتاب نور وظلمت - كتاب روحانيت حق - كتاب متحرك و جماد است.

(١٧٢)