درك نكرده بطور اطلاق منكر تفويض شده (پايان گفتار مرحوم مجلسى).
(ج) - نظريه‌است كه از دو طرف افراط و تفريط (جبر و تفويض) بيرون و در حد وسط قرار گرفته است و آن نظريه در لسان اخبار و دانشمندان دينى به امر بين الامرين ناميده شده و مبتكر اين نظريه اهل بيت عصمت و طهارت مىباشند و قبل از ابتكار اين نظريه دانشمندان چنين مىپنداشتند كه بين جبر و تفويض واسطه ومنزله‌اى نيست و پس از اظهار اين نظر از ناحيه گنجوران وحى، دانشمندان درصدد بر آمدند كه افكار خود را با اين نظريه تطبيق نمايند لذا براى امر بين الامرين از ناحيه دانشمندان تفسيرهايى شده كه بعضى از آنها با مذاق و بيانات مبتكرين اين نظريه سازگار نيست. به هر جهت ما اولا رواياتى را كه بطور اجمال جبر و تفويض را ابطال و امر بين الامرين را اثبات مىكند از نظر خوانندگان مىگذرانيم سپس تفسيرهايى كه براى اين نظريه بيان شده ياد آور مىشويم و نيز رواياتى را كه از اهل بيت در مقام بيان معنى امر بين الامرين رسيده است ذكر مىنمائيم.
اما رواياتى كه جبر و تفويض را ابطال و امر بين الامرين را اثبات مىكند.
1 - (ثقة الاسلام كلينى) - قدس سره در باب جبر و قدر و امر بين الامرين اصول كافى روايتى بسند خود (امام صادق) آورده كه خلاصه آن به فارسى چنين است:
مردى به امام صادق (ع) عرض كرد قربانت گردم آيا پروردگار بندگان را بر معاصى مجبور فرموده است؟
" امام ": پروردگار عادل تر از اين است كه بندگان را بر معاصى مجبور فرمايد سپس آنان را به علت ارتكاب آنها عذاب كند.
" سائل ": قربانت گردم پس آيا امر را به ايشان واگذار كرده است؟
" امام ": اگر امر را به ايشان واگذار كرده بود براى آنها مقررات و محدوديتى بوسيله امر و نهى نبود.
" سائل ": قربانت گردم آيا بين اين دو، واسطه ومنزله‌يى است؟
" امام ": آرى منزله‌يى است كه وسيعتر از فاصله آسمان و زمين است.