و نيز انيشتين وآنيفيلد مىگويند: نيوتن روابط فضاى آرام ساكن را با اجرامى كه حركت آهسته دارند در يك حيز سه بعدى نمايش داده ولى هنگاميكه آن اجرام در حال حركت سريع باشند نزديك سرعت نور يك چنين ترتيبى ناقص به نظر مىرسد و تمام حقايق قابل مشاهده را نمايش نمىدهد. خلاصه آنكه قانون جاذبه نيوتن بويژه نسبت به عطارد و ناهيد صلاحيت تفسير ندارد چون مدار سيارات بدور خورشيد بيضى است ولى عطارد علاوه بر اينكه در يك مسير بيضى شكل بدور خورشيد گردش مىكند مدارش نيز يك حركت انتقالى خفيفى دارد، و به طوريكه انيشتين مىگويد پس از سه ميليون سال مدار آن يك دور بدور خورشيد مىگردد البته مدار صورت خارجى ندارد و مقصود آنست كه مسير عطارد يك منحنى بسته نيست و اگر محور ثابتى براى خورشيد قائل شويم وضعيت مدار نسبت به آن محور تغيير نموده در سه ميليون سال يك بار بدور آن مىگردد قبلا فرض مىكردند كه علت انحراف مدار عطارد از آنچه كه جاذبه نيوتن پيش بينى مىكند گرد و غبارى است كه اطراف خورشيد را فرا گرفته ولى بعدا خلاف اين موضوع ثابت شد. (ايده آل بشر بخش يك).
و ثانيا ماترياليست مصرى مىدانست كه با اين جواب سطحى از اشكالات كشاف حقايق " امام صادق (ع) " كه درياى بيكران علم است نمىتوان فرار كرد، چه بنابر اين قانون بالاخره نظام ويژه منظومه شمسى ما منتهى به جاذبه آفتاب خواهد شد، جاى اين سؤال باقى است كه آفتاب با كدام جاذبه در مركز و مدار خود با نظم مخصوصى بر قرار است پاسخ اين سؤال ناگزير اين خواهد بود كه نيروى جاذبه قوى ترى مثلا جاذبه كهكشان او را نگاهداشته و نظر به بطلان تسلسل بايد تمام سيارات و ثوابت جاذب و مجذوب جهان بجاذبه‌اى كه مجذوب نيروئى نباشد منتهى گردند و آن جاذبه غير مجذوب بدون حد و حصر بوده دستخوش تحول و انقلاب نباشد و از اين حقيقت خدا پرستان تعبير به خدا مينمايند. مناسب است كه يك بند از آسمان نامه فراهانى را در پايان اين يادآورى يادآور شويم. و منظور از تذكره اين شعر استدلال به آن نيست، چه به نظر نگارنده منطقش كامل نيست ولى از نظر ايجاد احتمال و وادار كردن اذهان گرفتار به مرض جهل مركب، به تأمل و تفكر نگارش آن مفيد است: