قابضه ورطوبة بائيه وجانى ومحلل ومبرد ومطفى وجرم او حابس طبع ومانيه آن ملين او وقليل الغذا ونفاخ ومفتح ومقطع بلغم وجهة رعشه وتحريك باه موائى بهترين اجزاى آب برگ وساقهاى برگ بهتر از بيخ اوست واز طبيخ بورقيهء او زايل مىگردد وخوردن او با سركه وخردل كه طبخ يافته باشد جهة رفع سدهء طحال بسيار مؤثر وجهة درد كرده ومثانه وامراض مقعد نافع وآب او با ادويه مسهله معين اخراج بلغم وجهة مفاصل ونقرس نافع وسعوط او جهة ثقيه فضول دماغى وبا زهرء كلنگ جهة لقوه وصداع وشقيقه وحمرة عين وقطور نيم كرم او با روغن بادام جهة درد گوش ونطول طبيخ برگ وبيخ او جهة خراز ونخاله سر وقمل وحنان كه به فارسى زرشك وضماد آب نيم كرم او با بورهء ارمنى جهة نبهج پشت باو استسقا مجرب وحقنهء او جهة اخراج خزاز ونخاله سرو قمل صنان كه به فارسى زرشك وضماد آب نيم گرم او با بورهء ارمنى جهة نبهج پشت پا واستسقا مجرب وحقنه او جهة اخراج ثفل وسحج وبروز مقعد وطلاى برگ پختهء او جهة سوختگى آتش وجوششها وباء سرخ وضماد برگ خام او جهة بهق وداء الثعلب وقروح خبيثه وسعفه ومفاصل وبا عسل جهة قوبا وثاليل وبا حنا جهة خوب كردن موى وبا روغن بادام جهة درد گوش وتليين او رام نافع وخوردن او با خردل وآبكامه مسكن قولنج ورياح غليظه واكثار او مجرق خون ومورث قولنج ومغص ومغثى ومصلحش پختين او با عدس است واستعمال خردل وآبكامه است سلق الماء حماض تا نيست ومذكور شد سلق برى وجبلى قسمى از حماض است ودر حماض است ودر حماض مذكور شد سلت به فارسى چو برهنه نامند وبزابلى جو گندم گويند وآن دانه ايست ميان جو گندم ومثل گندم مقشر مىشود وسرخ وسفيد مىشود در اول كرم ودر دويم خشك وقوى القبض ونان گرم او ملين طبع بعصر ومولد خلط صالح وچون يكروز براو گذرد وبعيد الانهضام ومولد نفخ ومضر معده ومصلحش رازيانه وچربيها وشرينيها ومطبوخ او با شير مسمن بدن ومولد بيه كرده وحريرهء او روغن زيتون بسيار جهة ماليخوليا وهذيان وثيقهء سينه وكرده ومثانه ورفع سرفهء شديد وضماد او محلل او رام ورافع طحال وكلف و منش وجلوس در طبيخ او مسكن درد بواسير وآب پوست او منفى بشره است سلخ الحيه پوست ما را بست كه در بهار اندازد وبهترين او پوست نر اوست وآن غليظ وسياه مايل بزردى وبراق مىباشد ودر آخر دويم گرم ودر سيم خشك ويك درهم او با دو درهم آرد جو مانند نان پخته باشند جهة بواسير ظاهرى وباطنى مجرب دانسته‌اند وبه دستور يك درهم او با سه عدد خرما كه در سه روز بنوشند جهة منع خروج سقوط ثاليل وسقوط آن مؤثر وبا زجاج مكلس جهة ريزانيدن سنگ كرده ومثانه بغايت سريع الاثر است ومضمه سركه نيم گرم كه در آن جوشانيده جهة رفع درد دندان ولثه وفروح آن وقطور آن كه در روغغن زيتون طبخ داده باشند جهة درد گوش ورفع سيلان مواد او وجهة جرب ومو واسترخاء جفن وانتشار وسلاق وتقوية باصره نافع وبخور او باعث گريختن هوام ومخرج جنين ميت است ومشسيمه در ساعت ومجفف قروح رطبه است وضماد او با نوشا در جهة بهق وبرص وآثار وطلاى سوخته او با روغن زيتون وبا با شراب جهة رويانيدن موى داء الثعلب مجرب وماليدن روغنى كه در آن جوشانيده باشند جهة شقاق مقعد مفيد وبستن او برورك زنان موجب تسهيل ولادت وخوردن او مظلم بصر ومصلحش كشنيز وقدر شربتش تا يك درهم است سلدانيون لغة نبطى است ودر مصر سنديان نامند درختيست قريب بدرخت بيد وبرگش شبيه بدرخت غرب وسرخ لون وگلش سرخ وتخمش مثل شاه دانه وبا شيرينى وقبض ودر دويم گرم وخشك وبرگ وتخم او بهترين ادويهء سموم حيوانى است خصوصا افعى وجهة شقيهء قصبهء ريه وصاف كردن آواز ونطول برگش محلل او رام است سلحفا وبه فارسى كشف وسنگ پشت وتبركى قباغه مينامند حيوان معروفيست برى وبحرى ونهرى مىباشد گوشت او در دويم گرم ودر اول تر وبرى كرم وخشك ومقوى باه وكمر وكباب او حابس حيض وبا جند محلل رياح غليظه والتيام دهندهء فتق قريب العهد وضمادش محلل اورام وخون برى او شربا جهة صرع وتشنج نافع وچون با آرد جو وعسل حب سازند وبقدر فلفلى صبح وشام بنوشند جهة صرع بيعديل وطلاى او جهة نقرس وضماد كاسهء سوخته او با روغن تخم مرغ وروغن گل وروغن كنجد جهة رويانيدن موى سر مجرب وطلاى سوختهء مجموع او كه بحد سفيدى رسيده باشد با روغن كاو وغير آن جهة سرطان منقرح بى نظير وهيچ دوائى در اين باب باو نمىرسد وبا سفيدهء تخم مرغ جهة شقاق مقعد وساير اعضا وذرورا وجهة زخمهاى شديد عسر العلاج مفيد وچون با خاكستر آن عشر آن فلفل اضافه كنند ويا عسل بسرشند وصبح وشام يك ملعقه بنوشند جهة ربو وگرفتگى نفس وسل مؤثر وطلاى زهرهء او محلل خناق وقروح خبيثه دهان وسعوط آن جهة مصروع واكتحال مجفف آن با عسل جهة نزول آب وبياض ومعه نافع وبيضهء او بقدر فلفلى با حريرهاى موافق در قطع سرفهء مزمن اطفال مجرب وطلاى او با عشر آن رازيانه جهة ورم انثيان بيعديل وبيه او جهة تشنج وكزاز وجلوس در طبيخ او جهة فتق اطفال وخوردن خون نوعى بحرى او جهة رفع سموم وبحوز استخوان تحتانى او جهة بتها ومنع سحر وآب بر سر ريختن اركانعه فوق او جهة رفع بستن مباشرت زنان بغايت مؤثر است وگويند چون كشف را به پشت دفن كنند منع بار بدن تگرك در آنمكان كنه مجرميست ومضر امعأ ومصلحش عسل وقدر شربت از سوختهء او يك درهم و
(١٥٢)
