اسم يونانى فيروز جست سار واسم يونانى عصابه است ساطريوس اسم يونانى جدوار وبمعنى مخلص الارواحست ساريقون اسم يونانى شيح است سارى اسم هندى حب النيل است ساليطس اسم يونانى حجر القمر است ساسم آبنوس وگويند تانخواه است ساتا حورا اسم يونانى باد آورد است سالس اغريون اسم يونانى كبيكج است ساتهل اسم هندى صعتر است سارا اسم فارسى زر زور است ساس اسم فارسى فسافس است ساكونه اسم هندى ساز جست سارسل اسم هندى قنفذ است ساگركون اسم هندى حجر البهت سائيب اسم هندى حية است ساليكا اسم هندى كندر است سپستان لغة فارسى است وبه عربى دنق نامند ثمر درختيست زياده بقدر قامتى ساق او مايل به سفيدى وبرگش مدور وبزرك وبارش در خوشه ودر اول زرد وبعد از خشكى سياه مىشود ودر حرارت وبرودت معتدل ودر اول تر ومسهل محرور المزاج ومواد سودا اوى ومزلق وملين سينه وخلق ومسكن حده صفرا وعطش وقليل الغذا ومقوى امعأ وجهة حرقه البول وسرفهء حاره يا بسه واخراج كرم معده وخشونت صوت وگرفتگى آواز وسحج كه از دواى تند بهم رسيده باشد واصلاح اذيت ادويه مسهله وبتهاى حاره وبلغم شور نافع وضماد مطبوخ او در دوشاب خرما جهة گشودن دمل آزموده است وقدر شربتش از سى عدد تا بيست مثقال ومضعف معده وگويند مضر جگر است ومصلحش در مبرودين گل سرخ ودر غير او عنابست وبدلش خطمى بسج به فارسى شبه وشوق گويند سنگيست سياه وبراق وزود شكن وسبگ ودر دويم سرد ودر سيم خشك وخوردن او جهة خفقان وگشودن سده وريزانيدن حصاه وتقويه معده و يكدانگ او با شراب مقوى دل واكتحال محرق ومغسول او با عسل جهة جلاى بصر وتقويت چشم بغايت نافع وپيوسته دراو نگاه كردن مانع نزول آب ومقوى باصرهء مشايخ ونگاهداشتن او جهة رفع چشم بد وتعليق او بر سر رافع دردسر ومضر سپرز و مصلحش آب انجير وچون سطور رقيقه ء چند بر صفحهء او از سورهء لم يكن نوشته صاحب لقوه پيوسته در او نگاه كند ودر غير او نظر نكند در آنروز لقوهء او رفع مىشود واز مجربات شمرده اند ونگاهداشتن قطعهء او كه بقدر يك مثقال باشد جهة رفع فزع ووحشت آزموده است سبع اسم جميع حيوانات درنده است سبع الارض پرسياوشانست سبع الشعرا افتيمونست سبسيان آزاد درختست سبوس گندم اسم فارسى نخاله است سبز قبا بلغة اصفهان شقراق است سب اسم فارسى صدف است سپارى اسم هندى فوفل است سپلكى اسم هندى وزغه است سپر غم اسم فارسى شاهسفرم است ستواتباء بعد از سين اسم هندى قسمى از بيش است ستاورى اسم هندى بوزيدانست سجلاط اسم ياسمين است سجوس بلغة رومى وسجيسن بلغة يونانى اذخر است سحاب بلغة اكسيريان زيبق است سحاب البحر اسفنج است سحوريون اسل است سخر بخاى معجمه گياهيست شبيه باذ خرو پر شاخ وتلخ وبدبو در سيم گرم وخشك ومقوى معدهء بارده ومفتح سدهء جگر وهاضم وقاطع بلغم لزج ومحلل رياح وجهة صرع وسكته وفالج نافع ومضر محرورين ومصلحش ربوب ترش وقدر شربتش يك مثقال وبدلش يكوزن ونيم او اذخر است سخوفس وسخينوس اذخر است سخيره اسم زاج احمر است سخاوس اسم سريانى اسطو خودوس است سنخيس اسم يونانى درخت مصطكى است سخينا اسم يونانى مصطكى است سخاله آنچه از فلزات بسوهان جدا كنند وآنچه درحين كوفتن او وريزد سدر به فارسى كنار گويند ومراد از اين اسم برگ سائيدهء او است برى او پر خار وضال نامند وبستانى كم خار وثمرش بزركتر ولذيذتر است وثمرش شبيه بسخند وخوشبو وشيرين وبا اندك ترشى وزرد وسرخ مىباشد نشارهء چوب او در آخر اول سرد ودر آخر دويم خشك وقاطع نزف الدم ورافع قرحهء امعأ واسهالى كه از ضعف معده باشد ورافع استسقأ وسپرز وحقنهء او به دستور جهة جراحت امعأ وذر ورش جهة زخمها نافع وقدر شربتش تا هفت درهم است وبرگ او جهة زخمها وتنقيهء چرك بدن وتقويت موى ومنع سقوط آن وتقويه اعصاب وطرد هوام وضماد او با شراب جهة نضج ورمهاى حار وتحليل او مفيد وبه دستور طبيخ تازه وخشك او همين اثر دارد وثمرش در اول سرد ودر دويم خشك وبعضى در اول كرم دانستهاند ونارسيدهء ترش او قابض ولزج ومسهل بعصر ورسيدهء او قليل الغذا ودير هضم وصالح الكيموس ونيم رطل آب او مسهل صفراى معده وامعا ومطفى حرارة غريبه وخوردن ترش او مانع صعود بخار است بدماغ او رافع صفرا وتشنگى وآب شيرين او مفتح سده وكشندهء كرم معده وامعأ ومضر مبرودين ومصلحش كلقند است ودر مزاج محرور سكنجبين وثمر خشك او قوى القبض وآرد او كه سويق النبق نامند جهة اسهال مرارى وقرحهء امعا نافع وضماد شكوفهء او
(١٤٣)