وكباب او رافع قولنج ومدر بول وموافق امراض مثانه وگوشت آب او ملين طبع ومضر محرورين ومصلحش سركه وميوهاى ترش است قندور اسم حيوان جند بيد ستر است لباس پوست او رافع رياح وجلوس بر آن رافع نقرس است قنپط بضم اول وفتح ان وتشديد نون وكسر باء موحده به فارسى كلم رومى وكلم كرد نامند مركب القوى وبا رطوبت غليظه وقوة مفتحه ومحلله ومسهى ومدر بول وبالخاصيه محلل حمار ومولد سود ومضعف دماغ منجر وردى الغذا ومسدد ودر ساير افعال مثل كرنب ومصلحش مهرا پختن او در روغن بادام وزيتون وادويهء لطيفه ومائية او مانع مستى ونطول طبيخ او جهة مفاصل مفيد وتخم او مفسد منى است قناء نوعى از اندر وطاليس است ونزد بعضى رطبهء يابسه است وبلغة مصرى اسم اشق وبلغة مغربى كلح است قنبس وفتابوس شاه دانه است قنابس اعريا اسم يونانى قنب بريست قنه با زرد است قنبارى بياء وبغير باء مثتات تحتانى زنجفر مصنوع است قنطادم الاخوين است قنطار سادانست او را قندول اسم عربى دار شيشعانست قندس كندس است وحيوان جند بيدستر را نيز شامل است قند رون بلغة اصفهانى علك البطم است قند شكر طبر زد است فو طوليدون نوعى از ابرونست وآن نباتيست برگش مستدير وبا اندك تجويف وساقش كوتاه وتخمش متصل بساق وبيخش مانند زيتونى وبا تندى وتلخى است ومركب القوى ويا قبض وتحليل وجالى او رادع وشرب رك او مسكن التهاب معده وبا شراب ون عسل راقع تهيج بدن وضماد او جهة او رام حاره وحرارة معده واحشاء شقاقى كه از برودت هوا بهم رسد مفيد است وبيخ او گرم وخشك ومفتت سنگ مثانه ومدر بول وضماد عصاره بيخ وبرگ او محلل ورم زخمها وبا شراب وسيع كننده ثقبه جراحات قواريرز جاجست قوق حجر الرحى است قوقى اسم يونانى وبمعنى بجوز است وشامل بخور خوشبو ونزد بعضى حيوان جند بيدستر است قوقالس نوعى از دو قو است ونزد بعضى تخم كرفس است قونيا اسم يونانى آب خاكستر است قوشيرا اسم يونانى طباق است قوطوما اذريون بريست قونيطس ماذريون سياه است قوسيا قسط است قوماروس اسم يونانى قطب است قوريون اسم يونانى كزبره است قوب بضم اول وفتح ثانى اسم عربى قشر البيض است قورليون اسم يونانى بسد است قولن اسم يونانى كرنب است قوقا مالس اسم يونانى اجاص است قود وينا ميلا اسم سفر جل است قور پنبه كهنه است قوثر گياه وجست قوزى اسم تركى حمل است قوزى قلاغى اسم تركى حماض است قوز اسم تركى جوز است قوزقون اسم تركى غراب اسود كبير است قوش ازومى اسم تركى عنب الثعلب است قوبروق اسم تركى اليه است قورد اسم تركى ذئب است قوش ديلمى است تركى لسان العصافير است قومين اسم تركى ضان است قوم اسم تركى رمل است قهوه اسم خمر غليظ است والحال متبادر از آن با درخت يمنى است كه در يمن بن نامند فندقى چون از غلاف مقشر گردد ومغز آن منقسم بدو قسم گردد مايل بسبزى وبعضى بزردى وبا عفوصت وسياه او تلخ وغير مستعمل است ودرخت او بسيار شبيه بدرخت زعرور وغلاف آن را قشر نامند وبطريق مغز او بوداده استعمال مىنمايند ومزاج او را مختلف ذكر كرده اند وانچه بتجربه وقياس ظاهر ميكردو در كرمى معتدل وخشكى او غالب است وقشرا وگرم وخشكتر از آن واو مجفف رطوبات ومدر بول وبا قوة قابضه و مؤلف تذكره او را مفتح دانسته جهة سرفهء بلغمى ونزلات وتسكين غليان خون ورفع اعيا وآبله وحصبه وشراى دموى وتقوية معده ومتعه صعود تجارات بدماغ نافع واكثار او مورث بيخوابى ومضعف باه مبرودين ومضر مزاج سوداوى ومصلحش روغن بادام وپسته وشيرينيهاست وچون بطريق نخود باريك كرم برشته كنند كه سياه نشود جهة قطع اسهال بغايت مؤثر است قيصوم نوعى از برنجاسف است ودر برگ وقيه مانند او سواى انكه از ساق برنجاسف شاخها ميرويد واو را ساق بى شاخ واكثر از يك ريشه يكساق بر مى آيد ودر انتهاء ساق قبهء او چترى وطول ساق از شبرى زياده وكمتر از آن نيز مىباشد وبر آن برگها ريزه ومثل ساق زنبق وساق اما ربطن واز اما ريطن قويتر وبرگ اصل او مفروش بر روى زمين وگلش با عطريت وثقل رايحه شبيه برايحهء برنجاسف وطعمش تلخ وزرد رنگست وبجهة اين اشتباهات جمعى قيصوم را برنجاسف دانسته‌اند ودر سيم گرم وخشك ومحلل تر از افشين ورافع تب لرز ودرد سينه وضيق النفس وضرر ادويهء قتاله ورياح ومفاصل وعرق النسا وقاتل اقسام كرم معده وامعأ وبخور وافتراش او كريزانندهء هوام وضماد او محلل او رام ورافع ضرر گزيدن عقرب ورتيلا وحمول او مخرج جنين ونطول او جهة صداع بارد وسوخته او جهة قطع نزف الدم وداء الثعلب وبا روغن بيد انجير وروغن ترب جهة سرعت برآمدن ريش مؤثر ومضر ريه ومصلحش كثيرا وخشخاش وبغايت مضر معده ومصلح آن عسل وشيخ وقدر شربتش دو درهم وبدلش افسنتين وبا بونج است وروغن او كه از برگ وگل او گيرند محلل صلابات ومدر حيض ومسخن رحم وباعث انضمام قم آن ورافع لرز وامراض باردهء عصبانيست