طين الصنم طين اصفر است طين احمر وطين مغز اسم مفره است طين خناوطين جيوشى طين لم المصطكى است طين السحر شامل طين اندلسى وفارسى دانستهاند ومراد از وخاك خالص است وگذشت طين الحكمة از مركبات واقسام او در دستورات مرقوم است وبجهة شد وصل ونگاهداشتن ظروف وشيثها از ضرر آتش ترتيب داده اند وضماد او جهة شكستكى اعضا وتقويه استخوان وعصب مؤثر است طيب العرب اذخر است طيا نوشا در است طيار بلغة اكسيريان زبيق است طيقى بقاف دازيست طينوث حباحبست حرف الظاء ظبى غزالست ظفره نباتيست مفروش بر زمين وبرگش مدور وشبيه بناخن وظاهرش نر وباطن سرخ تيره وساقها كه از ميان برگها ميرويد قريب بشبرى وباريك وگلش سبز وبيخش بقدر انگشتى وسياه ومنقش به سفيدى ودر بلادتستر بسيار است در چهارم گرم وخشك وبسيار تند وستم قاتل وضماد او رافع گوشت زياد وثاليل ونواصير وآكله است ظفر النسر قاطانيقيست ظفر العقاب بستانى ستجرهء ابى مالكست ظفر العقاب برى ظفر القط است ظفر القط نباتيست ساقش مربع مثل ساق باقلى وبرگش مثل برگ بار تنگ در ساق او غلافهاى سر كج وآميخته با گلهائيكه شبيه بگل سوسن كبود بريست در دويم سرد وخشك وباقبض وقاطع وخون زخمهاى تازه ونزف الدم اعضاى باطنى وسينه واسهال ذرور برگ او جهة التيام جراحات مؤثر است ومضر سفل ومصلحش صمغ وشربتش يك مثقال وبدلش اقاقيا است ظفيرة العجوز خسك است ظليم نوع نو لغامه است ظلف سم حيوانات وخواص هر يك با حيوان آن مذكور است وسوختهء مجموع او مسهل ماء اصفر وضماد او با شراب جهة گزيدن هوام وبا عسل جهة نقرس ومفاصل نافعست ظمح ثمر حور است ظهون سنور وحشى است وبه فارسى گربهء دشتى نامند ودر حرف سين گذست ظيان ياسمين بريست وياس سفيد عبارت از وست وبلغة اندلس ومغرب عشة النار نامند وقسم مغربى مشهور بعشبه است و؟؟ مذكور خواهد شد وآن نباتيست شبيه بلبل است درهم پيچيده وگل او بسيار خوشبو وقسمى بر شاخهاى او خار شبيه بخار گلسرخ وگلش از ياسمين بستانى كه گل چنلى نامند بسيار كوچكتر وبيخش سياه وباريك وپر شعبه وقوة بيخ او تا بيست سال باقيست در چهارم گرم وخشك وساير اجزاء او در سيم گرم وخشك ومحلل وملطف وبوئيدن گل او بجهة صداع وشقيقه وروغن او جهة علل بارده وربو وسعال مزمن وفالج ولقوه نافع وطبيخ بيخ وشاخ او كه نيم وقيه دريگر طل آب بجوشانند تا بنصف رسد وبا شكر وامثال او بنوشند جهة ضيق النفس وسرفهء كهنه وفالج واسترخاى مزمن بيعديلست وظاهرا روش خاصى كه بالفعل متداولست از اينجا استنباط كرده باشند وحمول آن مدرحيض ومسقط جنين وطبيخ برگ وشاخ او بقدر سه درهم با مثل او بسفايح ومقل ازرق مسله قوى سودا ولى كربست ومضمضهء طبيخ بيخ او با سركه جهة درد دندان نافع ويك مثقال او كشنده اشت بقى وكرب ومغص ودر قوهء مثل خربق سياه ومسهل بلغم وسودا وبا آب خبازى مفتى قوى وقدر شربتش تا نيم درهم است ومصلحش روغن بادام وطلاى او محرق ومقرح جلد وبهترين ادويهء برص وجهة عرق النسا ومفاصل وفالج وامثال او مفيد وروغنى كه در او بيخ مذكور را جوشانيده باشند جهة فالج ومانند او بغايت نافع است حرف العين عاقرقر حالغة عربى وتفسير قوريون يونانى ومشتق از عفر وتفريحست وآن نباتيست در مغرب كثير الوجود ودر شكل وشاخ وبرگ وگل شبيه ببابونء بزرگ وبا زغب وسفيد ومفروش برزمين وبيخش قريب بشرى وبسطبرى انگشتى وتند ومحرق وگويند او بيخ طرخون جبلى است وجمعى برانند كه بيخ طرخون جبلى مسمى بعود القرح است وآن در شام بسيار دنبالتش شبيه بشبت وگلش زرد ودندانه دار مثل گل بابونهء مىباشد وعاقر قرحار قوة تا هفت سال باقيست ودر آخر سيم كرم وخشك ومفتح ومحلل ومقوى باه مبرودين ومسهل بلغم ومدر بول وحيض وعرق وشير وجهة درد سينه وسرفه ولكنت زبان ولقوه وفالج ورعشه وكزاز ومفاصل وامثال آن واستسقا ودرد دندان شربا وضمادا نافع وطلاى او بانوسا در بركام ودهان مانع سوزانيدن آتش از غرايب اثر اوست وچون بر دندان كرم خورده بگذارند ميريزاند وضماد او با روغنها جهة بيحسى اعضا ولذت جماع ومضمضهء طبخ او با سركه جهة سستى لهاة وزبان وحركة دندان ونفوخ وجهة گشودن سدهء دماغ وتواتر نزلات مفيد ومضر ريه ومصلحش مويزج وكتيرا وقدر شربتش تا يك درهم است ويدلش دار فلفل است وروغن او كه باعصارهء او ترتيب دهند ويا يكوقيه خشك آن را كوبيده در يگر طل آب بجوشانند تا آب بسوزد وصاف نمايند محلل ومدر عرق ودافع بتهاى بارده وضماد او جهة جميع امراض بارده وتقويه باه شربا وضمادا نافع است وسعوط او جهة صرع ودردسر وشقيقه مفيد عاقول حاج است وگويند نبوتست عاج دندان فيل است ودر آنجا مذكور است عاقر بلغة شامى اسم بردليست عافورا ادار اقيونست عافر شمعا ابوخلسا است عاقد اللبن غاليونست عالوسيس عاليس است ودر قانون در جرف عين ذكر يافته عبيثران شامل برنجاسف وشجرهء مريم است عبهر نرجس است عبير اسم عربى زعفرانست ومركب او اقسام شد
(١٨٠)