هندى سنبل الطيب مصطكى سگ از هر يك 2 ل در پارچه ء بسته در آن بجوشانند شربت مسهل از تاليف حقير جهة امراض بارده وضعف معده ودماغ وتقيح سدد وامراض سوداوى بغايت نافع است وبهترين مسهلات است گلسرخ سناء مكى هر يك سى عدد در 400 ل آب يكروز خيسانيده بجوشانند تا بربع رسدد با صدو پنجاه ل ترنجبين وشكر بالمناصفه بقوام آورند واز 50 ل تا 10 ل استعمال نمايند شربت كشوث كه در اصفهان بسيار شهرت دارد ومفتح سدد وملين طبع ومقوى جگر ومعده وجهة تبهاى مركبه وسوء القنيه مفيد است تخم كشوث رازيانه تخم كاسنى گل كشوث تخم خيارين تخم خربزه كرمك هر يك 3 ل پوست پنج كاسنى بيخ رازيانه گلسرخ انيسون هر يك 2 ل جوشانيده با تو دل شكر يا با شير خشت بقوام آورند وتا ده ل با شيرهاى تخم كاسنى وتخم خربرزه وآب كاسنى وامثال آن بنوشند شربت دينار معمول متاخرين جهة امراض جگر وسدهء ما ساريقا وتبهاى مركبه نافع وقريب الاعتدال است تخم كاسنى بيخ كاسنى گلسرخ ريوند تخم كشوث يكروز خيسانيده پس بجوشانند وبا دو رطل شكر بقوام آورند نوع ديگر كه بجهة حرارة جگر ورفع عفونة اخلاط نافع است تخم كاسنى زرشك بيدانه صندل سفيد لك مغسول اصل السوس تخم كشوث گلسرخ كوبيده در عرق كاسنى يا آب بخيسانند پس جوشانيده صاف نمايند وبا شكر بقوام آورند واگر ريوند اضافه كنند قويتر مىگردد شربت غوره جهة حرارة معده وضعف آن وريختن صفرا بمعده ودردهاى كرم ورفع سموم وتسكين تشنگى وتقوية احشاى زنان آبستن مفيد است دور طل آب غوره را بجوشانند تا بنصف رسد ويكشب بگذارند روز ديگر با 2 ل قرنفل بجوشانند تا بوى آن را بردارد وبار طلى شكر بقوام آورند شراب سلمويه از تاليف از تاليف قدماست مقوى معده ورافع خفقانست ومنافع او در امراض بارده نهايتى ندارد پوست ترنج رطلى مرماحور يكوقيه قرنفل 2 ل عود ال نيمكوب كرده در پنجرطل شراب سه شبانه روز بخيسانند وبا سه رطل شكر سفيد و 2 ل مصطكى ونيم ل زعفران ودو دانگ مشك بجوشانند تا مايل بقوام شود پس صاف نموده استعمال نمايند شراب مبيه جهة تقوية معده واسهال مزمن ودرد جگر وقى وغثيان وفواق وتشنگى نافع است منقول از جامع امين الدوله آب به ترش دور طل آب سيب ترش يكرطل بجوشانند تا بنصف رسد واگر بايكرطل عسل ويكرطل شراب كهنه بجوشانند تا غليظ شود كف بگيرند عود زعفران مصطكى بسباسه سنبل الطيب قرنفل جوز بواهيل قاقله كبار دارچينى زنجبيل مشك سگ سائيده اضافه نمايند ماء العسل جهة امراض باردهء عصبانى ودماغى نافع ومنضح بلغم غليظ ومفتح سدد است يكجزو عسل صاف را با شستن جزو آب بآتش نرم تا بقوام سكنجبين رسد وبازاء هر يكرطل عسل دو درم فلفل را كوبيده در پارچه بسته در آن بجوشانند شراب العسل جهة معده وجگر سرد وامراض عصب نافع است ده رطل عسلرا با شش رطل آب وسنبل الطيب ومصطكى ودارچينى وقاقله وعود وهيل وجوز بوا ودار فلفل وقرنفل هر يك 2 ل بجوشانند تا بقوام آيد پس صافنموده استعمال نمايند ربوب را شرط آنست كه آب آنچيزيكه مقصود باشد چندان بجوشانند كه بربع وثلث رسد ومجموع آن قابضتر از اشربه واگر در بعضى شيرينى اضافه كنند بايد قدر قليلى باشد رب جوز جهة رفع قى وغرغرهء او جهة خناق ودرد گلو بسيار نافع است آب پوست كردكان تازه را بجوشانند تا ثلث آن بماند وبا مثل آن عسل وخمس آن مثلث بجوشانند تا ثلث بماند ويكوقيه مر صاف ونيم وقيه زعفران ونيم وقيه شب يمانى اضافه كنند واگر سادهء او را ترتيب دهند مثلث فقط كافى است رب خشخاش از تاليف قدما است جهة نزلات حاره بغايت نافع است دويست عدد خشخاش را با تخم كوبيده يك شبانه روز در نهصد مثقال آب خيسانيده بجوشانند تا بنصف رسد پس صاف نموده با صد وپنجاه ل شكر با عسل يا مثلث بقوام آورند كه بطريق لعوق گردد وآقاقيا زعفران عفص عصارهء لحية التيس از هر يك درهمى كوفته وپخته مخلوط كنند باب ششم در مربيات كه انجيات نامند صفة بعضى از حلويات مرباى شقاقل مبهى ومسمن بدن ومقوى اعصاب وكمر است شقاقل تازه را كه پوست او را خراشيده در آب آهك صاف كرده كه بقدرى تندى داشته كه زبانرا بگزد يك شبانه روز بخيسانند وبه آب بجوشانند يا بشويند تا اثر آب آهك نماند بعد از آن در آب تازه طبخ دهند تا نرم وپخته شود وعسلرا بقوام آورده شقاقل را با عسل چند جوش دهند كه جذب عسل كند وعسل آنمقدار بايد كه شقاقل را بپوشاند وباين دستورات مرباى كدو وپوست هندوانه وزردك وامثال او واگر قويتر خواهند جهة باه در مرباى شقاقل وزردك بازاى هر صدل دارچينى زنجبيل قرنفل هيل جوز بوا از هر يك 3 ل مشك يكدانگ كوفته وپخته اضافه نمايند مرباى سيب مقوى معده ودل است وجهة نيكو كردن بوى دهان مؤثر مرباى به در منافع مثل اوست ودر تقوية معده قويتر مرباى بالنگ جهة سينه وحلق وتقوية معده مؤثر است خصوصا چون با پوست بيرون او ترتيب دهند وطريق دهند وطريق ساختن