مسكن درد معده وساير اوجاع بدن على الخصوص درد كمر وتهيگاه وهاضم طعام در گل حال ومانع تعفن اطعمه در معده ومضر محرورين ومصلحش انارين وقدر شربتش تا سه درهمست جوزابه طعامى است كه از آرد گندم وسبزيها ترتيب دهند وبتركى اماج گويند وآن مرطب وملين وموافق سينه وشش وقليل الغذا ونفاخ ومضر صاحبان رياح ورطوبه معده است جوز الرقع رقاع يمانيست جوز الابهل ابهل است جوز الطيب جوز بو است جوز هندى نارجيل است جوز ماثم وجوز ماثا وجوز مهاتل وجوز مقامل جوز ماثل جوز المرج حنب كاكنج است وگويند دفلى است جوز الستر وبار درخت سرو است جوز الربه بندق هنديست جو شيران قلومس است جوز الحبشه جوز الخمس است جوز الانهار جوز البر جوز القطاة است جوز ارمابنوس قسمى از مخلصه است جوشانى جو شيطاست جويل بلغة اصفهان كاشم را گويند جوزهء صباغان اسم فارسى آذريونست چوغان اسم فارسى اشنان است جوان اسپر غم اسم فارسى شابا بخست جو اسم فارسى شعير است جوبر هنه اسم فارسى سلت است چوبك اشنان اسم فارسى عرطنيثا است جوير اسم تركى وعلل است جوانى اسم هندى نانخواه است جوارى اسم هندى ذرقاست جوترى اسم هندى بسباسه است جوه اسم هندى قمل است جوته اسم هندى نوره است جوهه اسم هندى فاره است جوك اسم هندى علق است جوكهار اسم هندى نشاسته جواست جوكا اسم هندى حماض است جوتلائى اسم هندى بقلهء يمانيه است جوهر اسم هندى طرفا است جوكى بهل اسم هندى كز مازجست جهنكا اسم هندى جراد البحر است جهار اسم هندى شجر است جهاح اسم هندى مخيض است چهلر اسم هندى قشر است چهلى اسم هندى مخ است جوهرى اسم هندى شيخ ارمنى است جهزهء كازران شجرهء آبى مالك وصابون الفاف نامند جيك لك اسم تركى ثمريست شبيه بدل گنجشك ودراد دانهاى ريزه شبيه بدانهائيكه در توت مىباشد ورسيدهء او سرخ ترش شيرين ودر بو شبيه ببوى خربزه كرمك ولذيذ وگياه او بقدر شبرى وزياده از آن وبرگش شبيه به برگ گل سرخ وبا اندك خار وگلشن شبيه بپامچال مثل بنفشه گياه او هميشه سبز ودر تنكابن لب دانه و در ديلم جميل ودر مازندران وگيلان خربزه كانامند وابن تلميذ متچو تو ناميده است وگياه ديگر را كه دايم سبز است ودانهء سرخ وشفاف بقدر نخودى از وسط برگ او بموى باريكى متصل وبرگش بقدر درهم وبا تقصير واثهاء او مثل سر سوزنى واز جملهء خارها است واو را كجوس تاهنده دهر قسم در طبرستان موجود است واخير را در تنكابن جز نامند وآن آسن برتيست وجيكلك سردوتر ومقوى دل ومطفى صفر او مركب بدن ومقوى دماغ وجهة امزجهء سودا وى وخفقان وسعال بيسى وجرب وحكه وبواسير وتصفيهء خون وجدرى وحصبه نافع ودرجميع افعال گياه او مثل عليق است جيدار بلغة فارسى نبات شجريست برگش مثل برگ بلوط وبا نهايت سبزى مايل بزردى وثمرش بقدر عفصى مايل بتدوير وبرروى او شبنمى نشيند واز آن دانهء سرخى بقدر عدس منعقد گرديده نمو مىكند وسرخى او زياد مىشود ونبات او در سيم سرد و خشك ونشستن در آب طبيخ برگ او جهة بتخفيف رطوبات رحم وضماد برگ تازهء او جهة او رام حاره وتسكين در ومنع زيادتى او وهتك عضل و آشاميدن خشك او با آب سرد جهة اسهال وباعسل وروغن جهة زحير ودز درا او وجهة تقوية اعضاى مسترخيه نافع وقدر شربتش يك مثقال است جيوه اسم فارسى زبيق است جيك اسم ديلمى صر صر است جيران اسم تركى غزال است جيفر اسم هندى جوز بو است جيبال اسم هندى دندانست جينه اسم هندى ذخن است جيل اسم هندى حداتست جيوتى اسم هندى نمل است جيل دار واسم فارسى سرخس است جيمدون اسم يونانى شاهتره است جير نوره است حرف الحاء حاشا نوعى از پودنه كوهى است شبيه بصعتر وبقدر يكثبر وشاخهاى او باريك مايل بسرخى وير برگ وريزه وباريك وگلش ريزه ومدور وسفيد مايل به بنفشى وسرخى ودر سنگلاخها ميرويد وتخمش كوچكتر از خردل است وبه فارسى آويشم دراز گويند در آخر دويم گرم وخشك ومسخن قوى ومدر بول وحيض وعرق وشير ومخرج جنين ومشيمه ومفتح سدهء احشا ومنقى شش ومقطع ومسهل بلغم واقسام گرم ومقوى معده وكرده ومحلل خون جامد وترياق سموم باردهء حيوانى ونباتى و شكوفهء خالص او مسهل سودا وقائم مقام افتيمون وچون حاشارا با نمك وسركه بنوشند مسهل بلغم وخلط آميخته به آن وطبيخ او با عسل جهة عسر الفنس وثقيهء بلغم سينه ومسحوق او با آب وعسل جهة قولنج وتحليل فضول ودرد رحم وگلو وتقويه كرده وثقيهء او وتحريك باه ورفع صرع وخوردن قليل و با طعام جهة قوة باصره وضماد ياو با سركه جهة وثاليل منكوسه واو رام تازهء بلغمى وبا آرد گندم وشراب جهة عرق النساء وامثال آن نافع ومضر ريه ومصلحش نعناع وقدر شربتش از دو مثقال تا پنج درهم وبدلش نيم وزن او افتيمون ودر غير ثقيه يكوزن ونيم صعتر وچون يكجز وآن را باده جز وآب انگور بجوشانند تا ثلث او بسوزد در جميع افعال قويتر است وچون صد مثقال آن را كوفته ونه پخته در لتهء بسته در شصت رطل آب انگور انداخته بگذارند تا خمر شود جهة تقوية هاضمه ورفع سقوط اشتها واوجاع اعصابى وبرودت او وساير اوجاع مادون تهيگاه و