وعليك البطم را بتانج را در او حل كنند لعوق حب القطن جالينوسى كه در تقوية باه بيعديليست در معاجين مذكور شد لعوق كرنب جهة سرفه رطوبى وخشونة حلق وريه وگرفتگى آواز وثيقهء دماغ از بلغم غليظ نافع است وقدر شربتش 3 ل وقوتش تا چهار سال باقيست اب كرنب را كه در اصفهان كلم قمريد نامند افشرده بجوشانند تا بنصف رسد ودو چندان او شكر بقوام آورند وبازاء هر رطلى از شكر هر يك از مصطكى كندر ضمغ عربى كثيرا را تنانج 5 درم در آن حل كنند لعوق الورد منقول از جامع امين الدوله جهة تبهاى حاده وقى كردن خون وذات الجنب صفراوى و وموى ودرد سينه وسل وسرفه مفيد است گلسرخ پاك كرده صمغ عربى نشاسته كثيرا خشخاس سفيد وحقير گل مختوم وكاهى بدل او گل سفيد داغستان ميكرده وبسيار مجرب يافته است طباشير زعفران رب سوس نرم سائيده بادوشاب انگورى لعوق بسازند لعوق مارستانى جهة تقوية معده ورفع قى عنيف مجرب دانسته‌اند منقول از جامع مذكور گل سرخ 5 آل آرد سنجد پوست بيرون پسته ناردان زرشك بيدانه سماق نعناع تخم مورد در سه رطل آب بجوشانند تا رطلى بماند پس صاف نموده با آب ليمو وآب غوره وآب به وآب تمرهندى وسركه وشكر سفيد بقوام آورند باب هشتم در مطبوخات ولقوعات وماء الاصول ومقيياة ومسكناة اما مطبوخات مشتملست بر منضجات اخلاط ومليات طبع وخلطى كه در طريق تحجر باشد وبر مسهلاة وشرط است كه بعد از خيسانيدن بجوشانند وهر چه از ادويه تاب طنج داشته باشد مثل بيخها بيشتر بجوشانند وانچه بخلاف او باشد در آخرهاى جوشانيدن اضافه نمايند بجوشانند وهر چه از ادويه تاب طنج داشته باشد مثل بيخها بيشتر بجوشانند وانچه بخلاف او باشد در آخرهاى جوشانيدن اضافه نمايند مثل افتيمون وصفة هر يك در ادويهء مفرده مذكور شد ودر شرب منضجات كه مشتمل باشد بر تقيح وترقيق غليظ وتفريق خلط متعفن از خلط صالح سود او آيين وصاحبان امراض مزمنه بيشتر محتاجند وبحسب مزاج هر شخصى وعتلى وفصلى وسنى وبلدى تركيب بايد نمود بنابر اين نسخهء چندى كه دستور تواند بود ذكر مىشود منضج سود او بلغم غليظ مويز بيدانه گل گاوزبان بادرنجبويه شكوفهء غافث پرسياوشان عناب سپستان پوست بيخ كرفس گل بابونه بيخ كبر پوست بيخ رازيانه شاه تره زوفا خشك مقشر شكاعى باد آورد تخم كرفس تخم رازيانه جويانده گلقند آفتابى ترنجبين شير خشت كه در آن حل وصاف كرده باشند بنوشند وبايد كه قدر آب 30 ل باشد كه بربع باز آيد واگر سودا از صفراى محترقه باشد آلوى بخار دوست بيخ كاسنى بنفشه عنب الثعلب پرسياوشان شاه ترهء خشك شكوفه غافث عناب سپستان آملهء مقشر تخم كاسنى گل گاو زبان گلسرخ در 30 ل آب بجوشانند تا بربع آيد وبا ترنجبين وشير خشت استعمال نمايند وهر گاه بلغم وصفرا مركب باشد زوفا خشك اصل السوس شكاعى باد آورد آلوى بخارا پوست بيخ رازيانه پوست بيخ كاسنى عناب سپستان گل بابونه تخم كشوث انيسون عنب الثعلب به دستور جوشانيده با گلقند افتابى وسكنجبين ساده بنوشند مسهل سودا وبلغم در مضج سودا اسناء مكى پوست هليله كابلى هليله سياه افتيمون بسفايح تمرهندى تربد سفيد خراشيده بروغن بادام چرب كرده اسطو خودوس اضافه نموده بافلوس خيار شنبر روغن بادام ترنجبين لاجورد غير مغسول شخم خنطل ملح نفطى استعمال نمايند در اسهال سوداى صفراوى پوست هليله زرد كابلى با تمر هندى بنفشه افتيمون سناء مكى حجر ارمنى مغسول محمودهء مشوى خيار شنبر روغن بادام شير خشت كنند ودر مسهل بلغم ريوند چينى سناء مكى هليلهء زرد كابلى وتربد خراشيده تمرهندى الو بخارا فنطوريون رفيق افسنتين رومى گلسرخ فقدح اذخر فلوس خيارشنبر روغن بادام غاريقون سفيد محمودهء مشوى داخل كنند مطبوخ مسهل سودا كه حنين بن اسحق جهة زن صاحب سودا فرموده هليله زرد وسياه وكابلى بسفايح با سه رطل آب بجوشانند تا بنصف رسد پس صاف نموده 25 ل او را با 40 ل از آب صاف كرده اول وپانزده ل سكر سفيد بنوشند مطبوخ خيار شنبر جهة اخراج اخلاط حاره منقول از كامل هليله زرد الو بخارا عناب مويز بيدانه تمرهندى گلسرخ نيلوفر بنفشه ودر سه رطل آب بجوشانند تا رطلى بماند وفلوس خيار شنبر از 10 ل تا 15 ل با روغن بادام شيرين اضافه نموده بنوشند مبطوخ افتيمون وغاريقون منقول از كامل جهة اخراج بلغم وسودا نافع است هليله زرد وكابلى وسياه وپوست هليله آمله مقشر مويز بيدانه الوى بخارا گل گاو زبان گياه غافث بادرنجبويه اسطو خودوس بسفايح تربد سفيد محكوك دره رطل آب وبجوشانند تا بيكرطل وثلث رسد پس افتيمون اضافه نموده بجوشانند تا يكرطل بماند وصاف كنند وغاريقون را در آن حل كرده بنوشند وبايد غاريقونرا در عسل سرشته باشند وبجهة صاحب جنون وماليخوليا صبر سقوطرى خربق سياه اضافه كنند وجهة اخراج بلغم لزج بجاى عنبر وخربق شخم حنظل كنند نوع ديگر كه قويتر است از جامع امين الدوله هليله كابلى وسياه وهليله آمله مقشر آلوى بخارا تمرهندى پاك كرده ازليف ودانه مويز بيدانه سنار مكى گلسرخ افسنتين گياه غافث اگر نباشد شكوفه او خوب است شكاعى باد آورد اسطو خودوس كما ذريوس